Çöllerde yaşayan ve pek çok özelliğini çöllere adapte etmiş kum kedisi (benekli kedi) hakkında merak edilen her şeye içeriğimizden ulaşabilirsiniz.
Dünyanın neredeyse tüm çöllerinde yaşayan küçücük ama vahşi, bir kedi: Kum kedisi. Her ne kadar her gün görebileceğimiz bir kedi cinsi olmasa da tüm özellikleriyle merak uyandıran farklı bir kedi. Dünyanın en küçük vahşi kedisi olan benekli kedi küçük vücudu ve kocaman kulaklarıyla çöllerde yaşamaya devam ediyor. Haydi, kum kedisi özellikleri ve davranışları gibi detayları hemen öğrenmek için içeriğimize geçelim.
Kum Kedisi’nin Özellikleri
Benekli kedi adıyla da bilinen kum kedisi, çöllerde yaşaması sebebiyle bu ismi almıştır. Bir diğer adıyla Felis margarita, Afrika ve Orta Asya’nın çöllerinde yaşar ve çölde yaşayan tek kedi türü olarak bilinir. Aşağı yukarı bir evcil kedi boyutlarında olan kum kedisi yüz hatları ve surat ifadesiyle de sevimli evcil kedilerimizi andırır. Onu evcil kedilerden farklı kılan ise çölün ekstrem koşullarında hayatta kalabilecek kadar dayanıklı ve vahşi bir kedi cinsi olmasıdır. Kum kedisi birçok özelliğiyle uçlardadır. Vahşi kedilerin tümünün içerisindeki en küçük kedi cinsidir. Belki de onu çölde tutan biraz da bu küçük ama çevik vücududur, ne dersiniz?
Vücut Yapısı
Kum kedisi’nin vücudunda en dikkat çeken bölüm kulaklarıdır. Büyük kulaklı kedilere aşinayız. Örneğin Siyam Kedisi, Habeş kedisi, Oriental Shorthair gibi evcil cinslerin kulakları da büyük. Bu büyük kulaklar çoğunlukla sıcak iklim kedilerinde görülüyor ve vücudun ısı dengesinin sağlanmasına yardımcı oluyor. Yani vücudunun pencereleri gibi düşünülebilir. Fakat kum kedisi’nin kulakları yukarıda saydığım cinslerinkilerden de büyük. Bu devasa kulakların bu şekilde gelişmiş olmasının tek sebebi ise ısı dengesi değil. Aynı zamanda çölde işitme duyusunun herhangi bir yerde olduğundan daha önemli hale gelmesi de onun devasa kulaklarının bir sebebi. Bu geniş kulaklar sayesinde kumun altında hareket eden avlarını daha rahat duyup açlık ve susuzluk tehdidine karşı gelebiliyorlar.
Kum kedisi, yaşam alanına kürküyle de uyum sağlamıştır. Orta uzunluktaki tüyleri kalındır. Bu kalın tüyler çok yüksek veya çok düşük sıcaklıklara karşı vücudu korur. Bu tüyler sarı – gri tonlarında farklı renklerde olabilir. Bunun yanında kahverengi – siyah şeritler halinde desen çizgileri bulunur. Bazılarının patilerinin altında yer alan kalın siyah tüyler ayırt edici özelliktir ve patilerini sıcak kumdan korur. Ayrıca kum üzerinde iz bırakmadan yürümesini sağlayarak avcılardan korunmasına yardımcı olur.
Ağırlığı ve Boyutları
Kum kedisi vücut boyutu olarak evcil kediler kadardır. Hatta pek çoğu evcil kedilerden daha küçük boyutlarda olabilir. Erkeklerin vücut ağırlığı ortalama 1 – 3,5 kg, dişilerin ise 1,5 – 3,1 kg aralığındadır. Yatay uzunlukları, erkeklerde ve dişilerde, yaklaşık 45 – 55 cm’dir
Yaşam Alanı
Kum kedisi popülasyonu üç farklı bölgeye yayılmış durumdadır. Bunlar, Kuzey Afrika çölleri ve Sahra çölü, Arap Yarımadası ve Orta Asya’nın çöl bölgeleridir. Kayalık veya kum ağırlıklı, kurak, bitki yoğunluğu çok düşük olan çöllerde gündüzleri 50 derecenin üstüne çıkan geceleri ise 0 derecenin altına kadar düşen sıcaklık aralığında yaşayan kum kedisi ılıman kumul bölgelerinde de yaşayabilir.
Yaşam Süresi
Kum kedisi, kolay gözlemlenebilir bir tür olmadığından doğal yaşamdaki yaşam süresi tam olarak bilinmemektedir. Ayrıca çok yüksek orandaki yavru ölümleri ortalama yaşam süresinin ölçülmesini zorlaştırmaktadır. Ancak insan kontrolünde yaşayan kum kedilerinin ortalama yaşam süresinin 13 yıl, maksimum yaşam süresinin ise 14 yıl olduğu bilinmektedir.
Kum Kedisi Davranışları
Kum kedileri, kediler hakkında bildiğimizin aksine iyi tırmanıcılar veya atlayıcılar değildir. Alışılmışın dışında olsa da çöl için gayet normal karşılanacak şekilde çok iyi kazıcılardır. Genellikle geceleri hareket ederler. Bunun dışında bazı alt türlerin sabahları ve akşamları alacakaranlıkta harekete geçtiği de bilinmektedir. Kum kedisi kendi türü içinde yarı sosyal bir cins olsa da insanlarla ya da diğer hayvanlarla karşılaşmaktan kaçınır. Bu yüzden onun davranışı hakkında çok detaylı bilgilere ulaşmak pek de mümkün değildir.
Av ve Beslenme
Kum kedisi’nin beslenmesinde suyun çok önemli bir yere sahip olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak öyle değildir. Kum kedisi çöl şartlarına o kadar iyi uyum sağlamıştır ki genellikle su içmeye ihtiyaç duymaz. Su ihtiyacının büyük bölümünü yakaladığı küçük avlardan sağlar. Çölde bulabildiği hemen her şeyle beslenir. Kuşlar, küçük memeliler, yılanlar, diğer sürüngenler, kemirgenler diyetinin temelini oluşturur. Daha büyük yırtıcılar ise onunla fazla ilgilenmez. Çoğu zaman avcı konumundadır.
Üreme
Çoğu kedi türü gibi yalnız yaşayan kum kedisi üremede hayvanlarının çoğundan farklı olarak işitme duyusunu kullanır. Karşı cinsle iletişime geçmek için sesini kullanır. Üreme mevsimi bahar aylarıdır. 59 – 63 gün süren bir gebelik 1 – 8 yavru ile sonuçlanabilir.
Kum Kedisi Koruma Durumu
Kum kedisi, az nüfusu ve insanların düşük yoğunlukta yaşadığı bölgelerde yaşaması sebebiyle biraz göz ardı edilmiş bir kedi cinsidir. Bu yüzden hakkında çok sıkı koruma kanunları yoktur. Nesli tükenmekte olan canlılar arasında sayılır ve “tehdit altında” notunu adıyla birlikte taşır. Ancak bu konuda farklı görüşler de bulunmaktadır. Bazı uluslararası örgütlere göre nesli tehlike altında değildir. Dolayısıyla koruma durumu ülkelerin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara göre değişebilmektedir. Ancak küçük boyutları ve sıra dışı görünümüyle vahşi hayvan kaçakçılarının dikkatini çeker.
Çöllerde yaşayan kediler olduğunu biliyor muydunuz? Sizce kocaman kulaklar başka şeylere de yarıyor mu? Kum kedisi hakkında merak ettiğiniz başka şeyler var mı? Şimdi yorumlar bölümüne giderek bu sorulara cevap verebilir veya kum kedisi hakkında düşüncelerinizi ailemizle paylaşarak ailemizin büyümesine katkıda bulunabilirsiniz 😊
