Küçük bir vaşak ya da büyük bir kedi… Saz Kedisi’nin hangisine daha yakın olduğunu anlamak için onun hakkında merak edilen her şeyi içeriğimizde derledik.
Saz Kedisi ya da Sazlık Kedisi ormanların sulak bölgelerinde, özellikle de nehir bataklıklarında ve sazlıklarda yaşayan orta boyutlarda bir kedi. Her ne kadar vahşi bir avcı olsa da insanlara hiçbir zararı olmayan bu kedi çoğunlukla küçük hayvanları avlayıp hayatta kalmaya çalışıyor. Öte yandan Asya kıtasının neredeyse her yerine dağılmış olan popülasyonun büyük bir kısmı insan yerleşimine yakın bölgelerde yaşadığından insanla da tanışmış hatta insandan çokça zarar görmüş bir kedi cinsi. Saz Kedisi nerede yaşar? nasıl beslenir? özellikleri nedir? Bu sorulara ve Saz Kedisi hakkında akla gelebilecek tüm sorulara yanıtlar arayan içeriğimiz sizlerle.
Saz Kedisi Özellikleri
Sazlık Kedisi olarak da bilinen Saz Kedisi’nin bilimsel adı Felis chaus’tur. Saz Kedisi oldukça geniş bir coğrafi alanın ormanlarında yaşar. Aslında İngilizcede ona Jungle cat yani orman kedisi adı verilmiştir. Bu isimden de kolaylıkla anlaşılabileceği gibi Saz Kedisi, fiziksel özelliklerini ve yeteneklerini yoğun ormanlara göre adapte etmiştir.
Saz Kedisi’nin ince yüzü, iki parlak sarı göz ve her ikisinin altında ve üstündeki beyaz çizgilerle dikkat çeker. Bu beyazlığın burunla birleştiği noktada siyah benekler görmek mümkündür. Bu zıtlık burun bölgesine bir derinlik hissi vererek burnun öne çıkmasını sağlar. Kulakları uzun ve orta boydadır. Kulaklarının ucunda küçük bir püskül bulunur.
Saz Kedisi’nin tüyleri kızıl, kahverengi ile sarı-gri tonları arasında değişen renklerde olabilir. Renkler, bölgelere ve coğrafi koşullara göre değişebildiği gibi alt türlere göre de farklılık gösterebilir. Saz Kedisi türünun altında farklı alt tür bulunmakta ve bu alt türler birbirlerinden ufak farklarla ayrılmaktadır.
Ağırlığı ve Boyutları
Saz Kedisi Felis türü içindeki en büyük kedidir. Bu özelliğiyle küçük bir vaşağı andırır. Dikey uzunluğu 35-38 cm, yatay uzunluğu ise 70-120 cm aralığında değişir. Erkekleri dişilerden daha büyük olan Saz Kedisi’nin vücut ağırlığı 4-16 kg aralığındadır. Alt türler ve farklı coğrafyalarda yaşayan bireyler arasında ciddi ağırlık farkları olabilir. Örneğin İsrail’deki bir Saz Kedisi, Hindistan’dakinden %43 daha ağırdır. Bunun sebebi de bulundukları bölgelerde diğer kedilerle veya yırtıcılarla daha çok veya daha az rekabet içinde olmalarıdır.
Yaşam Alanı
Sazlık Kedisi, çok çeşitli iklim ve bitki örtüsünde yaşayabildiği gibi temel yaşam alanı sulak ormanlardır. Genellikle uzun otlar, kalın çalılar, nehir bataklıkları ve kamışlık bölgelerde bulunurlar. Ona adını veren de bu yaşam alanıdır. Bununla birlikte tarım alanlarına veya 2500 metreye kadar olan yükseklikte farklı alanlara da uyum sağladığı bilinmektedir.
Saz Kedisine uygun habitatı sunan coğrafi aralık oldukça geniştir. Suudi Arabistan, İsrail, Ürdün, Mısır, Irak, Suriye, İran, Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan, Doğu Türkistan, Afganistan, Pakistan, Sri Lanka, Hindistan, Nepal, Laos, Myanmar, Vietnam, Kamboçya, Çin, Tayland gibi ülkelerde görülen Saz Kedisi neredeyse tüm Asya kıtasında yaşamaktadır.
Yaşam Süresi
Saz Kedisi herhangi bir sebeple insanların yanında olduğunda ve uygun şartlarda bakıldığında doğadakinden birkaç yıl daha uzun yaşayabilmektedir. İnsan yanındaki ortalama yaşam süresi 15 yıldır. Ancak 20 yıla kadar yaşayan Saz Kedileri de görülmüştür. Doğal ortamında ise 12-14 yıl arası yaşamaktadır.
Saz Kedisi Davranışı
Saz Kedisi yalnızdır ve geceleri aktiftir. Ancak geceleri aktif olması onun gececil olduğu anlamına gelmez. Alacakaranlıkta ve gündüz de aktif olduğu görülmüştür. Özellikle kış günleri güneşlenerek ısınmak için gündüzleri aktif olduğu bilinmektedir. Bu yalnız kediler yalnızca çiftleşmek için bir araya gelirler ve nesillerini garanti altına aldıklarında yalnız yaşamaya devam ederler. Saz Kedisi’nin en önemli davranışsal özelliği suyu sevmesidir. Saz Kedisi iyi bir yüzücüdür ve suda avlanabilir.
Saz Kedisi çiftleşme veya kendini koruma gibi amaçlar için iletişim kurabilir. İletişim, büyük ölçüde sesli iletişimdir. Birtakım sesler çıkararak karşı cinsle veya rakiple iletişim kurabilirler. Miyavlama, mırlama, hırlama, tıslama ve havlama gibi sesler çıkarır fakat seslerin anlamları detaylıca araştırılmamıştır. Sesli iletişimin yanında koku bırakarak kimyasal iletişim de kurarlar. En bilindik kimyasal iletişim yolları olan idrar bırakma ve tükürmeyi kullanırlar.
Av ve Beslenme
Saz Kedisi avcıdır. Genellikle 1 kg’dan daha küçük vücut ağırlığına sahip hayvanları avlar. Bu hayvanların %70’i kemirgenlerdir fakat bunların yanında kertenkele, kurbağa, kuş, yılan, balık, tavşan, böcek ve çiftlik hayvanlarını avlayabilirler. Hatta bazen meyve yedikleri bile bilinmektedir. Ayrıca bu küçük avların dışında yaban domuzu gibi oldukça büyük hayvanları avladıkları da bilinmektedir.
Üreme
Çiftleşme vakti geldiğinde erkekler çığlıklar atmaya ve kendi aralarında kavga etmeye başlar. Dişilerin de ses çıkarma eğilimi artar. Bunun yanında kokularındaki değişim de çiftleşmeye hazır olduklarını gösterir. Saz Kedileri çok eşlidir ve yılda iki kez ürerler. Gebelik 63-66 gün sürer ve her gebelikten 3-6 yavru doğar. Yavrular ortalama 130 gram ağırlıkta doğarlar. 15 haftalık olan yavrular sütten kesilir. Yavrular 8-9 aylıkken annelerinden ayrılır ve 11-18 aylıkken cinsel erginliğe ulaşırlar.
Saz Kedisi Koruma Durumu
Saz Kedisi popülasyonunu tehdit eden birincil unsur insandır. İnsan yerleşimleri Saz Kedisi habitatlarını işgal ettikçe Saz Kedisi’nin yaşam alanı daralmakta ve hayatta kalması zorlaşmaktadır. Öte yandan insanlar Saz Kedisini çeşitli sebeplerle avlamaktadır. Birincil gerekçe, kümes hayvancılığı açısından zararlı olarak görülmesi ve kümes hayvanlarını korumaktır. Ayrıca kürk için avlanmakta ve canlı satış için yakalanmaktadır.
Örneğin son on yılda tüm dünyada 3000’den fazla Saz Kedisi kürkünün satışı engellenmiştir. Orman kedisi popülasyonu “az endişe verici” olarak kategorize edilse de özellikle kürk ticareti vb. sebeplerden öldürülmesi hemen hemen yaşadığı tüm ülkelerde yasaklanmıştır. Buna rağmen Saz Kedisi’nin popülasyonu azalmaktadır.
Saz Kedisi vaşağa mı yoksa evcil kediye mi daha çok benziyor? Saz Kedisi yaşam alanlarını korumak için neler yapılabilir? Biz yanıtını bildiğimiz tüm soruları cevapladık. Siz de yukarıdaki soruları yanıtlamak veya Saz Kedisi hakkında bildiklerinizi bizimle paylaşmak isterseniz hemen aşağıdaki yorumlar bölümüne gidebilir ve paylaşmak istediklerinizi yazabilirsiniz.
