Mısır Kedisi (Mısır Mausu)

Share:

Hızlı, benekli, atletik ve mükemmel bir avcı. Bir leopardan bahsetmiyorum. Küçük sevimli kedi Mısır Kedisi’nin özellikleri bunlar. Benekli desen taşıyan tek evcil kedi olarak kedi dünyasında özel bir yeri olan Mısır Kedisi aynı zamanda saatte 30 mile yakın hızıyla en hızlı evcil kedi olma unvanını patisinde tutuyor. Onu özel kılan şeyler yalnızca bunlar gibi görünse de uyumlu kişiliği ve sosyal zekasıyla tam bir aile kedisi. Antik Mısır’ın resim yazılarından, anlatılarından geçmiş bir rüya gibi modern dünyamıza taşınan Mısır Mausu dünyanın en eski evcil kedi cinslerinden biri. Kim bilir belki de binlerce yıl önce bir piramit inşa edilirken işçilerin yemeklerini çöl farelerinden koruyan odur.

Mısır Kedisinin Kişiliği

Mısır Kedisi veya diğer adıyla Mısırlı Mau kedisi tarihçesinde anlatacağım üzere asil kökenlerden geliyor. Bu onun kişiliği hakkında da fikir verebilir. Ona yüzeysel bir bakış çok özel kürk deseninden ve diğer fiziksel özellerinden etkilenmeye sebep olsa da onu gerçekten tanıyanlar dış görünümünden çok asil olduğu kadar sevgi dolu ve sosyal kişiliğine odaklanacak ve bu özellikleri görenler ona bağımlı olacaktır. Mısır Mausu’nu evcil kediler arasında büyük bir üne kavuşturan özellikleri de ayrıca ilgi çekmesine sebep olur. O doğal olarak beneklilik özelliği taşıyan tek evcil kedi olduğu gibi çitaya benzerliğiyle en hızlı kedi unvanını da taşır. Kim bilir belki de onun bu kadar insancıl olmasının sebeplerinden biri de biz insanlardan gördüğü ilgidir.

Mısırlı Mau insanlara karşı her zaman rahat sosyal ilişkiler geliştirir. Duygularını belli etmekten, bir anda insanın yanına gelip sürtünmekten ya da ailesini oyuna davet etmekten çekinmez. Asyalı kedilerin tipik bir özelliği olan rahatlık, sosyallik ve konuşkanlık Mısırlı Mau’da da görülür. İhtiyaçlarını, beklentilerini tatlı tatlı miyavlayarak aktarır. Hatta zaman zaman sohbet etmeyi bile bekleyebilir. Sesi melodik ve yumuşaktır. Hiçbir şey yapmadan onu uzun uzun dinlemek bile büyük bir huzur olurdu. Yalnızca sesi değil miyavlarken kuyruğunu sallaması da yeterince sevimlidir. Ayrıca kıkırdama benzeri sesler de her ne kadar o kadar da melodik ve çekici olmasa da çoğu zaman asıl duygusal sözler bu ses tonuyla aktarılır. Bu yüzden özellikle bu kıkırdama benzeri seslere cevap vermeyi ihmal etmeyin. Hiç kimse Mau’yu kırmak istemez.

Mısırlı Mau harika bir avcıdır. Her ne kadar çok hareketli bir kedi cinsi olmasa da kısa mesafe koşudaki dünya rekoru ve mükemmel kamuflajı avcılıkta uzmanlaşmasını sağlamıştır. Onun av tutkusu sayesinde çevrede hiç haşere kalmayacağından emin olabilirsiniz. Bu av yeteneğini ve tutkusunu insanlarla olan ilişkisine de çok iyi yansıtabilir. Gerçek bir fare yakaladığında bunu size getirip hediye ederek takdirinizi bekleyebilir. Bu gibi durumlarda ona kızmak veya görmezden gelmek kedinizi üzecektir. Bu yüzden bu nazik hediyeyi kabul edip ona teşekkür etmelisiniz. Biraz üzücü ama siz ona kızsanız da zavallı farecik geri gelmeyecek. Mau’nun av yetenekleri yalnızca gerçekten avlanmaktan veya sahibine hediyeler götürmekten ibaret de değil. Doğada kazandığı yetenekleri korunaklı evlerimizde oyuna çevirerek yaşatmaya çalışıyor.

Avı oyunlaştırarak daha da eğlenceli bir hâle getiren Mısır Kedisi çoğu zaman oynayacak bir şey bularak kendini eğlendirmeyi başarabilir. Bu tüylü bir top, buruşuk bir parça kâğıt ya da sizin göremediğiniz herhangi bir şey olabilir. Hayali oyuncaklarla oynayarak eğlenebilse bile ona gerçek kedi oyuncakları almak en iyisidir. Olabildiğince av hissi uyandıran kedi oyuncakları Mau’nun en büyük eğlencesi olacaktır. Çok hareketli bir kedi olmamasına karşın bu oyuncaklar onda aşırı bir ilgi uyandırabilir. Bu aynı zamanda ona egzersiz yaptırmanın iyi bir yoludur. İyi bir avcı sürekli av peşinde olma tutkusunu nasıl bırakabilir ki?

Bu arada çok hareketli olmadığını söylemiş olsam da bu kesinlikle yanlış anlaşılmamalıdır. Hiperaktif cinslere kıyasla daha sakin ama yine de oldukça hareketli bir kedi cinsidir. Mısırlı Mau’nun hareket anlayışı koşu denemeleri yapmayı ve yükseklere tırmanmayı kapsar. Olan biteni zirveden izlemeye bayılır. Bu yüzden ona en az bir kedi ağacı almak iyi bir fikirdir. Bunun yanında tırmanabileceği başka alanlar yaratmanız da onu çok mutlu edecektir. Buzdolabınızın üstünü boşaltarak başlayabilirsiniz. Sonra da bütün dolapların 😊 Keskin gözleriyle en ufak hareketi görmek için mükemmel bir görüş alanı sağlayan yüksek yerler gerçek bir avcının vazgeçilmezidir.

Bu sevimli avcının kişilik özelliklerinin pek çoğu ilkel yaşamın zorluğunda geliştirdiği yeteneklerinden ileri gelse de aslında onun bambaşka bir tarafı da var. Tarihin en eski kedi cinslerinden biri olan Mısır Kedisi yüzlerce yıldır çiftliklerde, ambarlarda ve evlerde insanlarla birlikte yaşıyor. Bu sebeple insanlara alışkın olabilir, bu gayet normal. Ancak onun sosyal zekasını çoğu sosyal kediden ayıran şey insanlar arasında sağlıklı seçimler yapabilmesi. Mau, aile bireylerinin hepsine sıcak davransa da birini daha çok seviyor ve onunla daha çok vakit geçirmek istiyor. Yabancılara karşı ise çekingen bir çocuk gibi. Evinize gelen misafirleri rahatsız etmeyecek veya onlara kötü davranmayacak ama ailesine gösterdiği yakınlığı onlara göstermek istemeyecektir. Tanıdıkça başka insanlarla da iyi ilişkiler kurabilir. Yani her zaman açık bir kapı bırakıyor 😊

Mau sosyal zekasıyla dikkat çektiği kadar farklı konularda da oldukça zeki bir kedi cinsi. Keşfetmek ve öğrenmek onun işi. Küçük bulmacalarla aklını zorlayın, ufak numaralarla kafasını karıştırın veya belli konularda eğitmeyi deneyin. Mutfağa girmesini yasaklamak istiyorsanız fazla zorlanmayacaksınız. Siz yeter ki ona öğrenmesi için yeterli imkân sağlayın. Sonuçta av şans işi olduğu kadar zekâ işidir de.

Çocuklar ve Yaşlılarla İletişimi

Mısır Mau’su ona güvenmesi içim yeterli zaman tanıyan ve sevgiyle yaklaşan herkesle anlaşabilecek bir kedi cinsidir. İnsanları yaşlarına göre ayırmaz. Ayrımı yalnızca ona gösterilen ilgi ve sevgidedir. Bu yüzden hem çocuklarla hem de yaşlılarla iyi anlaşabilir.

Çocuklar konusunda mükemmel olduğu söylenebilir. Sakin bir kedi olmasına karşın çocukların eğlenceli yaşamı ona iyi gelecektir. Hemen her yaştan çocukla arkadaş olabilir. Küçük bir çocuğu rahat bırakmayı, daha büyük çocuklarla ise eğlenmeyi bilecek kadar akıllı bir kedi cinsidir. Ancak yine de bazı yaş grupları ile daha iyi anlaşacaktır. Bebekler ve henüz yürümeyi öğrenmiş küçük çocuklar muhtemelen aile içinden seçeceği favori kişi olmayacaktır. Fakat oyun ve okul çağındaki çocuklar veya onun taleplerini daha iyi anlayabilen ergenler yetişkinlere göre daha çok ilgisini çekecektir. Yeni şeylere alışma konusunda biraz çekingen olan Mau için en kolay alışılabilecek şeylerden biri bir çocuk olsa da bu alışma sürecinde çocuğa yaklaşmaması veya ondan korkması normaldir. Fakat alıştıktan sonra harika bir ikili olabilirler.

Çocuklar her ne kadar zararsız ve iyi niyetli olsalar da bir kedi bunu bilemeyeceğinden ilk karşılaşmalarda onları tehdit olarak algılayabilirler. Öte yandan bir kediye nasıl davranması gerektiğini bilmeyen çocuklarla etkileşime geçmesi kedilerin insanlardan uzaklaşmasına hatta agresif tavırlar sergilemesine sebep olabilir. Bu yüzden çocuklu bir eve kedi getiriliyorsa veya kedili bir eve çocuk geliyorsa kontrollü bir oryantasyon süreci yaşanmalıdır. Çocuklar, kedilere nasıl davranmaları gerektiği konusunda bilinçlendirilmeli ve örnek davranışlarla bunu daha iyi anlamaları sağlanmalıdır. Kediler ise ilk anda istemediği ilişkiler için zorlanmamalı kendi isteğiyle yakınlaşana kadar sabırla beklenmelidir. Evcil hayvanlarla çocukların ilişkisinin en sağlam temellere oturduğu şekli evcil hayvan yavruyken kurulan ilişkilerdir. Çocukla birlikte büyüyen evcil hayvanların o çocukla ömürlük bir arkadaşlık kurması muhtemeldir.

Yaşlılar konusundaysa Mau’nun yine belirgin bir tavrı yoktur. Onlara karşı da herkese olduğu gibidir. Ona saygı gösteren, sevgi veren ve onun bakımını yapabilen yaşlılarla iyi anlaşacaktır. Bir Mau sahiplenmek konusunda karar verecek olan yaşlılardır ve onunla yeterince ilgilenip gereksinimlerini karşılayabileceklerini düşünürlerse iyi bir ilişkinin başlangıcı olabilir.

Evcil Hayvanlarla İletişimi

Evinde birden fazla evcil hayvanla birlikte yaşamak isteyenler için Mau uygun olsa da en iyi seçim değildir. Onun alanına saygı gösterecek ve otoritesini kabul edecek diğer kedilerle yaşayabilir. Birden fazla kedinin yaşadığı evlerde bazen ufak kavgalar yaşanabilse de bunlar pek de zararlı kavgalar değildir. Ancak yine de denetlenmesi gereken bir ilişki olacaktır. Kediler dışında kedi dostu köpeklerle de iyi anlaşabilir. Köpeklere karşı da tanımadığı insanlara karşı sergilediği çekingen tutumu sergileyebilir hatta onlardan korkabilir. Bu yüzden iyi bir alışma süreci geçirilmesi gerekir. Bu süreçte muhtemelen daha güçsüz olan kedinizi korumanız gerekecektir. Kaçabileceği ve tırmanabileceği alanalar oluşturmak yapılabileceklerin en iyisidir. Bu alışma sürecinden sonra kedilerle olduğu kadar köpeklerle de anlaşabilecektir.

Avcı Mau diğer evcil hayvanların çoğu için bir tehdittir. Özellikle ondan daha küçük boyutta ve savunmasız olan su hayvanları, kuşlar, kemirgenler ve sürüngenler üzücü bir şekilde Mısırlı’nın bir sonraki öğünü olabilir. Buna karşı alınabilecek tedbirler bulunmakla birlikte Mau’nun zekâsı, av yetenekleri ve kıvraklığı sizin aldığınız önlemleri aşmaya yetecektir. Bu yüzden en iyisi kedi ile bu saydığım evcil hayvanlar arasında seçim yapmaktır.

Her ne kadar anlaşabileceğini söylediğim hayvanlarla aynı evi paylaşabilse de bunun bazı kuralları vardır. En önemlisi iki evcil hayvana da özel alanlar vermeniz ve alan ihlallerini engellemenizdir. Tanışma süreci ise iyi bir ilişkinin olmazsa olmazıdır. İki evcil hayvanın kişiliği ne kadar uygun olursa olsun tanışma kontrollü bir ortamda yapılmalı ve süreç denetlenmelidir. İkisi de kendi hâlinde uyumlu görünen evcil hayvanlar bir araya geldiklerinde birbirine zarar verebileceğinden bu göz ardı edilmemelidir. Önemli olan bir diğer husus da hayvanların yavruyken tanışmasıdır. Yavruyken tanışan ve birlikte büyüyen hayvanlar birer rakip olmaktan ziyade birbirlerini kardeş olarak görecekler ve hayatlarının sonuna kadar iyi birer arkadaş olacaklardır.

Mısır Kedisinin Tarihçesi

Dünya üzerinde hâlâ yaşayan birkaç kutsal kedi olduğunu biliyoruz. İşte Mısır Kedisi de onlardan bir tanesi. En eski medeniyetlerden biri olan Antik Mısır’ın heykel, resim gibi eserlerinde veya resim yazılarında tasvir edilen kediler arasında Mau’ya çok benzeyen benekli kedilerin de olduğu biliniyor. Buraya kadar garip bir şey yok. Fakat bizlere garip gelecek şey Antik Mısır’da kedilere tapınan insanların yaşıyor olması hatta bu kedilerden birinin de Mau olması. Antik Mısır’da kedilerin ne kadar önemli olduğunu gösteren bu kayıtlar yaklaşık 4000 yıl öncesine kadar takip edilebiliyor. Bu da demek oluyor ki eğer düşünüldüğü gibi Antik Mısır’ın kutsal kedisi ile bugünkü Mau aynı cins ise Mısırlı Mau belki de dünyanın en eski evcil kedisi olabilir.

Elbette bu resimler hiçbir şeyin kanıtı değil sadece benekli bir kedinin resmedilmiş olması onu Mau’nun atası yapmaz. Ancak yine de hem bölgesel benzerlik hem şekil benzerliği bu ihtimali kuvvetlendirmektedir. Biz yine de Mau’nun kesin olarak bilinen modern tarihine odaklanalım. Mısır Mausu daha önce de Avrupa’da tanınmasına karşın dünya savaşlarının yıkımıyla kediler üzerine çalışmak mümkün olmamış, yetiştirme programları kesintiye uğramıştı. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında pek çok kedi cinsi ortadan kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Neyse ki Mau bu süreci biraz daha kolay atlatacaktı. Rusya’nın sürgündeki prenseslerinden Nathalie Troubetskoy Roma’da bir çift Mısır Mausu’yla birlikte yaşarken cinsi yok olmaktan kurtardı. Savaş döneminde Avrupa’da kalan birkaç Mau’yu topladı. Savaş sonrasında ise Mısır’dan yeni Maular getirilmesinde etkili oldu.

Prenses Nathalie Troubetskoy, 1956 yılında topladığı kedilerden doğan yavrular ile Amerika’ya göç etti. Burada cinsi Fatima adıyla yetiştirip bir de cinsin adıyla bir kedi bakım evi kurarak cinsi tanıtmaya çalıştı. Her ne kadar meraklıları bir araya toplamayı başarsa da ellerindeki kedilerin dar gen havuzu ve yakın akrabalıkları sebebiyle cinsin yetiştirilmesi kolay değildi. Nihayet 1980’lerden itibaren Amerika’ya başka Maular getirmeyi başardılar. Böylece cins sağlıklı bir yetiştirme programına kavuşmuş ve popülasyonunu daha kolay artırmış oldu. Artan popülerliği ve tarihsel öneminin anlaşılması kedi kuruluşlarının dikkatini çekmeyi başarmıştı. Mısırlı Mau’nun ABD’ye, sonra da tüm dünyaya yayılması için bir engel almamıştı.

Nitekim pek çok kedi kuruluşu cinsi tanımakta gecikmedi. 1968’de CFF, takip eden yıllarda CCA, 1977’de ise CFA tarafından kabul edilen cins artık hemen tüm saygın kedi dernekleri tarafından tanınmakta ve yetiştiriciler tarafından yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Mısır Kedisinin Fiziksel Özellikleri

Mısır Mausu’nun egzotik görünümünde benekli desen etkili olduğu kadar genel vücut yapısı da bu görüntüsünü desteklemektedir. Benekli tek evcil kedi cinsi olması onu tanımlamaya yetmez. O aynı zamanda en hızlı kedi cinsidir. Bu rekor onun fiziksel özelliklerinden ileri gelir. Onun hakkında vahşi avcılıktan, kedi güzellik yarışması şampiyonuna kadar pek çok yorum yapılabilse de bu yorumların hepsi ona nasıl bakılacağını bilen bir gözde anlam kazanacaktır.

Yüz ve Kafa Yapısı

Bu kraliyet kedisi ruhunun asaletini yüz hatlarına tam olarak yansıtamaz. Sevimli ve biraz da şapşal görünecek kadar mütevazıdır. Öte yandan yüzündeki çizgi ve işaretler anlamsız değildir. Göz çevresindeki ve alnındaki desenlerin oluşturduğu şekiller bir Mısır tarihçisi tarafından Mısır mitolojisiyle kolayca ilişkilendirilebilecektir. Bu durum Mau’nun yüzünün Antik Mısırlıları ne derece etkilediğinin de bir göstergesi olarak kabul edilebilir.

Kafa

Kafanın kemik yapısı büyük ölçüde Oriental cinslerle benzerlik gösterir. Orta boyutta kafa ve çeneye doğru sert incelen dolgun yanaklar bunun tipik bir örneğidir. Kafa genellikle düz bir yapıda değildir. Burun belirgin bir şekilde önde ve çene geridedir. Koştuğunda hava sürtünmesinden daha az etkilenmek üzere gelişmiş gibi bir görünümü vardır.

Kulaklar

Asyalı kedilerde sıkça görüldüğü şekilde iri kulakları birbirinden genişçe ayrı konumlanır. Kulak içleri bir sedefi andıracak kadar pembe ve canlı bir görünümdedir. Kulak içi tüyleri genellikle kısa veya hiç yok gibidir.

Gözler

Büyük gözleri neredeyse tam bir yuvarlak şeklinde olmakla birlikte köşelerindeki çekiklik sebebiyle tombul birer bademe benzetilebilir. Gözleri üzüm yeşili rengindedir. Yavru kedi büyüdükçe gözlerinin yeşili belirginleşir. Yeşilin yoğunluğu onu her zaman daha ilgi çekici kılar.

Vücut Yapısı

Mısır Mausu orta boyutta kaslı, atletik ve dengeli bir vücuda sahiptir. Vücut yapısı içerisinde evcil kedilerde pek görülmeyen bir özellik olarak arka bacaklardan dize doğru hafifçe sarkan esnek deri bulunur. Bu özellik benekleriyle birlikte onun küçük bir leopar gibi görünmesine katkı sağlar.

Gövde

Mau’nun gövdesi zarif ve sıkı bir yapıdadır. İnce görünümü kafasının sivrilen yapısıyla birlikte bir bütünlük sağlar. Gövde genel olarak düzgün bir yuvarlak köşeli diktörtgen görünümünde olmakla birlikte sırtında enseden kalçaya hafif bir yay çizilebilir.

Bacaklar ve Patiler

Bacakları uzunluk ve kalınlık bakımından vücutla iyi orantılıdır. Arka bacakları tipik olarak daha uzundur fakat ön bacaklarla arasında dengesiz bir uzunluk farkı yoktur. Küçük, yuvarlak patileriyle ayakta durduğunda parmak ucunda yürüyormuş görünümü taşır.

Tüy Çeşitleri

Onu özel kılan en önemli faktör tüyleridir. Tüyleri hem yapı hem de renk ve desen bakımından özeldir. Parlak, ince, ipeksi ve yumuşak yapılı kısa tüyleri birkaç farklı renk desen kombinasyonu taşıyabilir. Bunlardan en özel olanı ise gümüş renk üzerine benekli tekir desenidir. Bunun dışında duman, siyah veya bronz renklerinde olabilir. Siyah renkli kedileri cinse dahil etmeyen otoriteler de vardır.

Ağırlığı ve Boyutları

Tipik olarak erkekleri dişilerden daha büyük olan Mısır Kedisi’nin vücut ağırlığı 2,5 – 6,5 kg aralığındadır. Boyutları ise 30 – 35 cm aralığındadır.

Mısır Kedisinin Bakımı

Kısa tüyleri ve bakım gereksinimleri sebebiyle Mısır Kedisi’nin bakımı oldukça kolaydır. Herhangi bir kedi veya benzer bir evcil hayvana uygulayacağınız bakımdan bir farkı yoktur.

Beslenme

Çevik ve kaslı bu kedi cinsinin vücudunun fit kalması önemlidir. Bunun için doğru mamalar uygun ölçülerde verilmelidir. Ayrıca beslenme konusunda biraz daha titiz olunarak öğünler hep aynı saatte verilmeli ve sabit bir menü izlenmelidir. Diyetinde yapılacak değişiklikler kademeli olarak uygulanmalıdır.

Temizlik

Pek çok kedi cinsine göre temizliği kolaydır. Kısa tüyleri çok az dökülür. Onun özel tüylerini haftada bir kez nazikçe taramak yeterlidir. Fakat daha güzel tüyler ve cilt sağlığı için haftada birkaç kez taranması daha iyidir. Bu, deri yağlarını dağıtarak tüylerin daha sağlıklı ve daha parlak görünmesini sağlar.

Mısır Kedisinin Sağlık Durumu

Mısır Kedisi genel anlamda sağlıklı bir kedidir. Fakat kısa ve ince tüyleriyle sıcaklık değişikliklerine karşı çok da dayanıklı değildir. Bunun dışında herhangi bir kedinin yaşayabileceği yaygın kedi hastalıklarına yakalanabileceği gibi genetik olarak yatkın olduğu bazı sağlık sorunları da yaşayabilir.

Sağlık Sorunları

Mısırlı Mau’nun yatkın olduğu bilinen bazı sağlık sorunları şunlardır:

• Hipertrofik Kardiyomiyopati,
• Lökodistrofi
• Göbek Fıtığı
• Periodontal Hastalık
• Piruvat Kinaz Eksikliği

Yaşam Süresi

Mısırlı Mau iyi bir bakım ve yeterli ilgiyle 17 – 18 yıla kadar yaşayabilir. Ancak ortalama yaşam beklentisi 15 yıldır. Bu ortalama yaşam beklentisi bildirilen verilere göre hesaplanmış olup kesinlik taşımaz.

Mısır Kedisi Eğitilebilir mi?

Zeki, sosyal ve insancıl bir kedi olan Mısır Kedisi özellikle küçük numaralar, basit ev kuralları gibi konularda eğitilebilir. Her ne kadar eğitim süreci çok zor olmasa da yine de sabırlı olunması gerekir. Bir evcil hayvanı eğitmek verilecek eğitime göre bir süreç gerektirir.

Mısırlı Mau’yu tanıyana kadar evinizde zararsız, sevimli, sıcakkanlı ve küçük bir leopar besleyebileceğinize inanmayanlardansanız aramıza hoş geldiniz 😊 Mısır Mausu hakkında bildiklerimizi sizlerle paylaştık çünkü bildiklerimizin paylaştıkça değerleneceğine inanıyoruz. Siz de Mısır Kedisi hakkında bildiklerinizi veya deneyimlediklerinizi yorumlar bölümüne yazarak kediler hakkında bilgimizin artmasına ve ailemizin büyümesine katkıda bulunabilirsiniz.

Share: