İran Kedisi (Fars Kedisi – Persian Kedi)

Share:

Asık suratlı ve asil görünümlü Persian kedilerini sizler evlerinizde konuk etmeye bayılıyorsunuz, biliyorum. Özellikle sakin karakterleri ve etkileyici görünümleri gönlünüzde taht kuruyor.

Onları tüm genel hatlarıyla incelemek ister misiniz?

İran Kedisi Tarihçesi

Persian Cat, “Fars kedisi” veya “İran kedisi” olarak da adlandırılır. İran kedilerinin ırkları çok eski tarihe dayanır. Diğer adı “SandCat” olarak da bilinir, çöl ortamlarına uyumlu bir yaşam şartları vardır. Bunun yanında İran kedileri, sıklıkla karşımıza çıkan; bakımı kolay olmasa da en çok tercih edilen kedi türüdür. Bu tür, diğer tüm kedi türlerinden hemen hemen bir parça taşır.

Bir rivayete göre, eski Mısır yazıtlarında, “uzun tüylü kediler” adı altında İran kedilerinin anlatıldığı belirtilse de bunu kanıtlar bir görüş ortaya çıkmamıştır. Kökeninin adından da tahmin edileceği üzere bu kediler, resmi kayıtlara göre 17. Yüzyılın başlarında, İran’da keşfedilmiştir. Yine bazı rivayetler, Avrupa’da 1500’lü yıllarda bile bu çocukların görüldüğünü ileri sürer.

Doğal bir ırk olarak tanınan İran kedisinin Avrupa ve Dünya’da yayılması 1600’lü yıllara ve İtalyanlara dayanır. Birçok kaynağa göre Pietro Della Valle, Horasan üzerinden ilk kez bu kediciklerle İtalya yolculuğuna çıkmış ve Avrupa ile onları tanıştıran ilk isim olmuştur.

Una razza bellissima di gatti! (En güzel kedi ırkı!)

Pietro Della Valle, İtalyan Gezgin ve Kaşif

Daha sonraki dönemde Nicholas-Claude Fabri de Piresc, İran (fars) kedilerini Fransa’ya da götürmüş ve artık tüm Avrupa, İran kedilerini tanımıştır.

Şans eseri  Bu türün 1800’lü yıllarda Amerika’da da görülmesi, popüler oluşunu arttırmıştır. İngiliz Kraliyet Ailesi tarafından İran kedilerine özel bir ilgi gösterilmesi ve kraliçe Victoria tarafından bizzat sarayda besleniyor olması, bu çocukları evlerimize kadar buyur etmemize zemin hazırlamıştır. Son zamanlarda yapılan genetik bilimcilerin çalışmaları, Persian kedilerinin Doğu Avrupa kökenli başka kedilerden gensel etmenler taşıdığına dair bulgular verir.

Fars Kedisi Karakteristik Özellikleri

İran kedisi dostunuzun gözlerinin içine baktığınız anda bile ne derece zeki bir şey olduğunu anlayabilirsiniz. Ev içerisinde gelen arkadaşlarınızın ona hayran olmadan gitme imkanlarını ben sanmıyorum 😊

Sakin, hafiften de miskin bir yapısı vardır. Nadiren hareketli oyunlar oynar, evde yalnız kalmaktan rahatsız olmaz. Çok gürültülü ortamlarda korkabilir. Sürekli üzgün bir görüntü çiziyor olabilir, yapısı bu. Onun etrafında iş yapan sahibini bir dedektif gibi izlemek, en keyif aldığı aktiviteler arasındadır. Temizlik konusunda hassas, asil bir çocuktur. Onu etkileyen değişik bir şey olmadığı zamanlarda, sıkılıp aniden uyku bastırması anlarını görebilirsiniz. Herkese sevecen yaklaşan İran kedisi, sahibine bağlılığı bir tık abartmıştır. İran kedisi cinsi çocuğunuzu en çok mutlu eden şey, kesinlikle sizin ilginiz olacaktır. Meraklı ve mobilya karıştıran bir yapısı yoktur.

Çocuklar ve Evcil Hayvanlarla İletişimi

Persian, çocuklu ailelerin en sık tercih ettiği kedi cinsleri arasında yer alır. Hassasiyet gereken bakımına rağmen çocuklarla çok iyi anlaşan, sakin ve kucakta durmaktan hoşlanan yapısı sebebiyle, çocuğunuza hayvan sevgisi aşılamanın en sevimli kısmıdır. Yine de çocuğunuz onun ihtiyaçlarına net yanıtlar veremiyor, fazla gürültü yapıyor ve sürekli ondan hareket bekliyorsa, araları biraz bozuk olabilir. Çocuğunuza kedinizin canını yakmaması konusunda hassas olmasını tembih etmelisiniz.

Eğer evinizde sadece İran kedinizin olmasını istemiyorsanız, farklı bir evcil hayvan ile de onu tanıştırabilirsiniz. Kısa bir alışma sürecini atlattıktan sonra, uysal yapısı hemen yeni arkadaşını kabul edecektir. Genelde uysal köpekler ve yine anlayışlı kediciklerle iyi anlaşır.

İran (Persian, Fars) Kedisi Fiziksel Özellikleri

Persian kedisi, tam evinizin baş köşesine layık, anlatılamayacak kadar tatlı çocuklardır. Uzun tüyleri, yumuşacık ve yastık gibi puf gövdesiyle benim çok ilgimi çekiyor. Kısa ve kalın bacakları vardır.

Görünüm ve Vücut Yapısı

Bol tüylü ve geniş duran vücutlarının olması, onları normalden daha büyük bir şekilde görmemizi sağlar. Ama aslında kalın ve uzun tüyleri göz yanılgısı yapar. Vücut yapısı olarak değerlendirecek olursak, kısa bacakları kalındır. Kuyruğu uzun ve bol tüylüdür. Bu çocukların pati altları bile tüylüdür. İran kedileri çok renkli ve benekli olabilir.

Tüy Çeşitleri

Persian kedileri, çeşitli tüy renk ve desen kombinasyonlarında görülebilir. Bunlardan bazıları:

şeklinde sayılabilir. Ankara kedileri gibi tüy çeşitliliğinin görülmesi, küçük farklar dışında Ankara kedisinden ayırt edilememesini sağlar.

Geleneksel bir İran kedi cinsi olan Fars kedileri, uzun tüylü kedi türlerindendir.

Yüz ve Kafa Yapısı

Büyük ve yuvarlak gözlere sahip olan bu türün yüz şekli basıktır. Bu yüzden de gözleri çoğunlukla kısık bakar. Elbette bu da onlara ayrı bir sempati katıyor. 😊 İran kedilerinin dudakları genellikle aşağı doğru sarkıktır. Bu da onlara her daim üzgünmüş gibi bir hava katar. Fakat bu tür, çok asil bir duruşa sahiptir ve yüzü ne kadar hüzünlü de olsa bu duruştan en ufak bir şey kaybetmezler. Persian kedileri, bol tüylüdür. Kalın tüyleri, küçük kulaklarının içine bile girer. Minicik burnu tombik yüzüne göre hafif basık ve kalkık durur.

Ağırlığı ve Boyutları

Persian kedilerinin dişileri erkeklerine oranla daha zayıf ve hafiften daha kısa boylu olabilir. Dişi kedi 3,2 kg ile 4,5 kg dolaylarında bir kiloya sahipken; 24 ile 35 cm dolaylarında da boy uzunluğuna sahiptir. Erkeklerde bu oran; 4 ile 6 kg gibi bir sayıya tekabül eder. Erkek kedilerin boyları da 24 cm ile 38 cm arasında değişebilir.

İran Kedisi Bakımı

Bu türün bakımı hiç de kolay değildir. Öncelikle uzun tüyleri sebebi ile her gün düzenli olarak taramanız gerekir. Bu tür akışkan bir göz yapısına sahiptir. Eğer Persian kedisi besliyorsanız, gözlerini gün aşırı temizlemeniz gerekecektir. Tüm bunlara rağmen, Persian kedileri evde bakılan kedi türleri arasında ilk sırada yer alır. Bunun başlıca nedenlerini kucakta okşanmaktan büyük keyif alması, son derece sakin bir kedi olması, sahibinin etrafında pervane olması ve sahibine en az bir köpek kadar sadık olması olarak gösterebiliriz.

Sevimli dostlarımızın tüyleri 2 tabakadan oluşur. Bu tüyler düğümlenip kırık oluşuma sebep olmaya müsaittir. Gün aşırı taranıp bakım yapılmadığı taktirde açılması mümkün olmayan topaklanmalar meydana gelecektir. Tahmin ettiğiniz gibi, oluşan topaklanmalar kedinin derisinin hava almasını engeller. Bu yüzden de çok kısa sürede deride yaralar oluşmaya başlar. Tüy topaklarını engellemek için kedinizi günde 1 ya da 2 defa, uzun uzun özel kedi tarağı kullanarak taramanız gerekir. Kediniz bu sayede ölü tüylerinden de kurtulacak; kendisini eskiye göre çok daha rahat temizleyecektir. Tüy dökme mevsimleri için ise pet kuaför hizmeti sunan veterinerlerden yardım alınabilir. Kedinizi uzun tüyleri sebebi ile yıkamakta zorlanabilirsiniz. Böyle bir sorun yaşadığınızda kuru şampuanları tercih etmenizi öneriyoruz. Bu şampuanlar hem kedinizin strese girmemesini hem de uzun süre temiz kalmasını sağlar.

İlgi veren, isteyen ve oyun oynamayı seven bu çocukların bağışıklık sistemleri çok güçlü değildir. Olası rahatsızlanmaların önüne geçmek için veteriner kontrollerini belirli aralıklarla yaptırmanızı öneriyorum.

Bakım Maliyeti

İran kedileri, uzun tüyleri sebebiyle sizleri biraz yoracaklardır. Tüy dökme mevsimlerinde pet kuaför, bir nebze bütçenize ağır gelebilir. Ama onun dışında yüklü bir bakım bedeli gerektirmediklerini biliyorum. Uzun tüylü kediler için kullanılan mamaları tercih etmeniz, kedi sağlığını koruma adına önemlidir. Bir de kaliteli bir kedi kumu kullanmanızı öneriyorum.

Beslenme

İran kedileri, uzun tüylü kedilere özel olan mamalardan tüketmelidirler. Çok aşırı yemek yiyen çocuklar değillerdir ve su kapları mutlaka temiz olmalıdır. Fazla hareket etmekten haz etmedikleri için, ne kadar az besleniyor olsalar da bir süre sonra aşırı kilo alımı görülebilir. Bu konuyu fazla beklemeden veterinerinden destek alarak bir çözüme kavuşturmalısınız.

Uyku

Persian kedileri uykuyla çok barışık çocuklardır. Ne zaman uykuları gelmiş de gidip yatmışlar, siz bile anlamazsınız. Kum ve su kaplarının belirgin bir yerlerinin olması ve onları bu yere alıştırmanız, gün içinde işinizi kolaylaştıracaktır. Rahat yaşamaları için evinizin çok da fazla gürültülü bir ortam olmamasını öneriyorum.

Temizlik

İran kedileri, keyiflerine düşkün çocuklardır. Titiz davranışlar gözlenebilir, sık sık kuru şampuanla yıkanmak isterler ve tüylerini yalayarak temizlemeyi çok severler. Kullandıkları eşyaların temiz olmaları, mikrobik rahatsızlıklara uğramamaları için önemlidir.

Daha önce de bahsettiğimiz gibi İran kedileri uzun tüylü kedi cinslerindendir. Bu yüzden İran kedilerinin bakımında düzenli olarak tüylerinin taranması oldukça önemlidir. Ayrıca İran kedilerinin göz bakımlarının da düzenli olarak yapılması gerekmektedir.

Fars Kedisi Sağlık Durumu

Persian kedileri, genetik olarak pek çok hastalığa yatkın bir ırk olarak bilinir. Safkan kedilerin neredeyse hemen hepsinin genetik rahatsızlıklarla boğuştuğunu biliyoruz ama maalesef bu çocuklar başı çeken grupta yer alıyorlar. Çünkü safkan kedi yetiştiriciliği, o ırkın genetik hastalıklarının da nesilden nesle aktarılmasında ön ayaktır.

Sağlık Sorunları

Uzun tüylü ve tatlı suratlı bu çocukların denk geldikleri genetik hastalıklara şöyle bir göz atalım:

• İdiyopatik yüz dermatiti: Bir tür kedi egzaması olarak değerlendirebilirsiniz.
• Polikistik Böbrek hastalığı: Böbreklerde kist oluşumu ve böbrek yetmezliği şeklinde görülür. Yedirilen mamalara dikkat edilmelidir.
• FIP hastalığı: Çoğu cins kedinin yakalandığı ve kurtulanın çok görülmediği bu hastalık, asil çocuklarımızın da başına bir beladır.
• Hipertrofik Kardiyomiyopati: ölümcül sonuçlanabilecek sert bir kalp yetmezliği hastalığıdır.
• Progresif retinal atrofi: körlük oluşumunu tetikleyen bir genetik hastalıktır.
• Zor doğum: Cins kedilerin genelinde görülür.
• Solunum problemleri: basık ve hafif kalkık burnundan dolayı solunum hastalıklarına yatkındırlar. Özellikle ciğer hastalıkları bunun başını çeker.
• Diş ve diş eti iltihapları: Ağız ve diş bakımı yeterince gerçekleştirilmeyen İran kedilerinin yaşayabileceği genetik hastalıklar arasında yer alır.
• Göz kapağının içe kıvrılması: Safkan yetiştiricilik sırasında yaşanabilecek bir rahatsızlıktır. İçe kıvrık bir göz kapağı, çocuğun kirpiklerinin göz içine batmasını sağlar.
• Çene kayması problemleri: Alt çenesinin uyumsuz bir açıyla büyümesinden kaynaklı olarak kedimiz ağzını kapatamayabiliyor. Beslenme problemlerine ve dişlerin üst damağa batarak çocuğa sürekli acı vermesine sebep oluyor.

Yaşam Süresi

Yukarıdaki sayılan rahatsızlıklardan hangisiyle uğraşıyorsunuz, ya da çocuğunuzun henüz keşfedilmemiş ne tür bir hastalığı var bilemiyorum. İran kediniz, eğer herhangi bir hastalık ile boğuşmuyorsa ve rutin bakımı yerindeyse, yaşadığı evde mutluysa ortalama 10 yıl ile 18 yıl arası sizin dostluğunuzu tadabilir. Bu süre istisnai durumlarda azıcık uzama ya da kısalma yoluna elbette gidecektir.

Kızgınlık ve Çiftleşme Dönemleri

Dişi bir İran kedisi, sekizinci ayını doldurduktan sonra doğurganlık erişimini tamamlamış olur. Yıl içinde, mevsim geçişi dönemlerinde iki kez kızgınlık süreci geçirirler. Erkek kedilerin bu olgunluk tamamlama süreçleri genel kavramda bir sene dolaylarında sona erer. Ev içerisinde çiftleşme arzusu olan dönemde kedinizin anormal tavırlar sergilediğine tanık olabilirsiniz. Eğer yavrulamasını istemiyorsanız (ki bir hayvan sever olarak, çocuğumun bakamayacağımız yavrularının olmasını ve onları kaderleriyle baş başa bırakmayı istemezdim) kısırlaştırmanız en mantıklı yol olacaktır. Konu hakkında düzenli yardım aldığınız veterinerinize danışabilirsiniz.

Bir İran (fars) kedisi ile dostluk deneyimi olan okurlarımı, bizlerle yaşadıkları güzel şeyleri ve sorunları paylaşırken görmek isterim. Sayenizde belki, bir başka meleğimizin daha hayatını konforlu hale getirebiliriz. Öyle değil mi? 😊

Share: