Yaşlı kedilerde görülebilecek hastalıklar, belirtileri ve başa çıkma yöntemleri hakkında detaylı bilgiyi yazımızdan alabilirsiniz.
Kedilerimizin hayatının farklı evrelerinde farklı bakıma ihtiyacı olur. 7-10 Yaş arasında kediler olgun sayılırken 11 yaşından sonra artık yaşlı kabul edilirler. Peki, yaşlı kedilerin bakımını nasıl yaparız ve yaşlı kedilerde en sık görülen hastalıklar nelerdir? Bu yazımda, sizleri konuyla ilgili aydınlatmaya çalışacağım.
Yaşlanma süreci insanlar gibidir ve bu süreci bireysel deneyim olarak açıklayabiliriz. Kediler standart değildir cinsine ve yaşam kalitesine göre farklı zamanlarda yaşlılık belirtileri göstermeye başlayabilirler. Bu duruma genel olarak baktığımızda ilk belirtileri hücresel düzeyde 7 yaşından itibaren gözlemlemek mümkündür. Lakin gözle gözükür bir değişim muhtemelen 12 yaşından itibaren gerçekleşecektir. Kediniz artık yaşlanma evresine girdiyse kalp atışı yavaşlayacak, bağışıklık sistemi ve diğer vücut fonksiyonları işlevselliğini azaltacaktır. Bu dönemden sonra kediniz muhtemelen hastalıklara karşı daha hassas olacaktır. Veteriner hekimlerin kedi yaşı sınıflandırmasını sizlere şu şekilde gösterebiliriz;
- 7 ila 10 yaş arasında Olgunluk Dönemi
- 11 ila 14 yaş aralığında Yaşlılık Dönemi
- 15 yaşın üstünden itibaren Geriatrik Dönemi
İnsan yaşına göre kıyaslandığında 10 yaşına ulaşmış bir kedi insan yaşı olarak 56.Yaşa tekabül eder. Kediler yirmi yaşına kadar yaşadığında ise bu 96 yaşında bir insanla eşdeğerdir.
Diyabet
Latince adı Diabetes Mellitus olan halk arasında diyabet olarak bilinen hastalık yedi yaşını aşmış kedilerde keskin bir frekans artışı ile gözlemlenir. Araştırmalara göre bu hastalık 200 Kediden birini etkilemektedir ve doğrudan doğruya obezite ile ilişkilendirilir. Peki, bu durumdan kurtulmak için ne yapılmalı? Bunun için en iyi yol önerimiz kedinizin sağlıklı kilo olarak kabul edilen aralıkta kalması ve aşırı kilo almasını önlemektir.
Diyabetli kedilerin hücreleri insüline beklenildiği gibi cevap vermezler ve bu durum kedilerin vücudu için yeterince insülin üretmemesine sebebiyet verir. Bu vakada genelde yapılan uygulama insülini iğne ile günde bir ya da iki kez almaları gerekir. İğne takviyesi dışında düşük karbonhidratlı ve yüksek proteinli diyet yapması önerilmektedir.
Diyabetli kedilerde bu durum birkaç şekilde tespit edilebilir. Kediniz çok fazla idrara çıkıyor ise, susuzluğu artmışsa ve açlık hissi olağan dışı bir artış göstermişse kediniz hastalanıyor olabilir. Bu belirtileri fark ettiğinizde mutlaka ve mutlaka veterinerinizle irtibata geçiniz.
Eklem İltihabı
Uzmanların yaptığı araştırmalar doğrultusunda 12yaşına ulaşmış kedilerin %90’ında Artrit yani eklem iltihabı belirtilerine rastlamak mümkün. Kediniz artık eski hareketliliğini yitirmiş kolaylıkla inip çıktığı merdivenleri eskisi gibi çıkmıyor, kendini temizlemek gibi rutin günlük işlerini yapamıyor, eşyaların üzerinden bir diğerine atlamaya çekiniyor ya da atlayamıyor hatta içeriye girip tırmanamadığı için tuvalet kabının dışına tuvaletini yapıyor ise muhtemelen bunun nedeni Eklem İltihabıdır. Bu belirtileri fark ettiğinizde veterinere başvurmak konusunda gecikmeyin.
Kanser
İnsanlarda sıkça görülen bu hastalığın hayvanlarda da olabileceğini pek çok kişi bilmez. Lakin kanser insanlarda olduğu kadar hayvanlarda da oldukça sık görülen hastalıklardandır. Kedilerin ise en sık yakalandığı kanser türü Lenf Kanseri olarak bilinir. Kedilerde kanserin belirtileri şunlardır;
- İştahta azalma
- İstemsiz bir şekilde kilo kaybı
- Vücutta oluşan ve büyüyen yumrular
- İyileşmekte direnen yaralar
- Ağızdan burundan veya anüsten gelen kan veya başka sıvılar
- Kedinizin vücut kokusunda değişiklik
- Yutkunmakta zorlanma
- Bitkin bir hal ve yorgunluk
- Nefes almak konusunda ve dışkılama konusunda zorlanma
Yukarıda belirttiğimiz belirtileri görürseniz derhal veteriner hekime başvurmalısınız.
Görme Bozukluğu
Retina yırtıkları, Glokom ve Katarakt yaşlı kedilerde sıkça görülen görme bozukluğuna neden olan hastalıklardandır. Dikkat etmeniz gereken nokta elbette gözleridir. Gözleri üzerinde bulut benzeri beyaz bir tabaka olup olmadığını kontrol edin. Göz bebeklerinin normalden daha geniş olup olmadığına dikkat edin. Nesneler çarpmadan hareket edebilme yeteneğini test edin ve bu konuda sorun yaşayıp yaşamadığını kontrol edin. Eğer normal dışı bir durum gözlemlerseniz veteriner hekime başvurun. Bu hastalık neticesinde hastalığın şiddetine göre ilaç tedavisi yahut ameliyat uygulanabilir.
Duyma Kayıpları
Kediler doğası gereği avcı yeteneklerine sahiplerdir ve onları iyi avcı yapan bir özellikte çok iyi duymalarıdır. Yaşlı kedilerde ise bu yetenekte kayıplar meydana gelir. Ne yazık ki yaşlanan kedilerde bu kaçınılmaz bir gerçektir. İnsanların kullandığı işitme cihazı benzeri bir cihaz henüz kediler için var olmadığından bize düşen yalnızca can dostumuzun hayatını kolaylaştırmaya çalışmaktır. El işaretlerini kullanarak anlaşabilir ve yere burarak titreşim sayesinde orada olduğunuzu hissettirebilirsiniz.
Hipertiroidizm
Bu hastalık kedinizin iştahının açılması ve hareketliliğinin artması gibi belirtilerle baş gösterir. Bu durum iyi gibi görünse de aslında tehlikeli bir hastalığın habercisi de olabilir. Bu hastalığa sahip kedilerin bedeni normal dışı tiroid salgılar. Hipertiroidizm hastalığına sahip kediler bununla birlikte Hipertansiyon hastalığına da eğilim gösterirler. Eğer başta söylediğimiz belirtileri gözlemlerseniz kısa süre içerisinde veteriner hekime başvurmalısınız. Eğer bu hastalığı tedavi edilmez ise böbrek yetmezliğine hatta kalp hastalığına sebebiyet verebilir.
Böbrek Hastalıkları
Böbrek yetmezliği kedilerde sık görülen hastalıklar arasındadır. Özellikle yaşlı kedilerde böbrek yetmezliğine oldukça sık rastlanır. Erken teşhisin önemli olduğu bu hastalıkta kediniz daha henüz gençken alışkanlık haline getirmeniz gereken düzenli testleri öneriyoruz. Böylece düzenli aralıklarla kontrol edilen bu hastalığa erken teşhis ve dolayısı ile erken müdahale sağlanır. Böbrek yetmezliği ne yazık ki tamamen ortadan kaldırılabilen bir hastalık değildir. Lakin pek çok kedi deri altı sıvı tedavisi, uygun diyet ve ilaç ile uzun müddet yaşayabilir.
Kalp Rahatsızlıkları
Yaşlı kedilerde sıkça görülen problemler arasında kalp rahatsızlıkları da yer alır. İnsanlar için olduğu gibi kalpte oluşan bir hastalık vücudun pek çok farklı noktasında etkisini gösterebilir ve diğer sorunlara yol açabilir. Bu rahatsızlıklardan biri Kardiyomiyopati olarak da bilinen kalp kası sorunudur. Ne yazık ki kalple ilgili hastalıkların kaçınılmaz sonu kalp yetmezliği olarak görülüyor.
Kireçlenme (Osteoartrik)
Kireçlenme kedinizin kıkırdak dokusunda gelişen uzun vadede ilerlemekle birlikte kalıcı olan bir hastalıktır. Kıkırdak üzerinde olağandışı bir aşınma sebebiyle veya travma gibi çok farklı sebeplerle meydana gelebilir. Kedinizin hareketliliğinde azalma gözlemlerseniz veteriner hekime başvurmanızı öneriyoruz. Eller yapılan muayene sonrasında teşhis koyulan kediniz için tedavi daha çok kontrol altına alma temeline dayalıdır.
Bunama
Koca on yılı devirmiş kedilerde yaygın olarak görülen bu hastalıkla birlikte kedilerde uyum sorunu ve davranışsal değişiklikler gözlemlenir. Yaşlanan kediler tıpkı insanlar gibi bilinçsel problemler yaşayabilirler. Bunlardan birisi bunamadır. 15 yaşın üstündeki çoğu kedi bu hastalıkla mücadele etmektedir. Bu durumun belirtilerini şöyle sıralayabiliriz;
- İlgi açlığı; bunama sorunu yaşayan kediler ara sıra agresifleşebilmekle birlikte daha çok ilgi isterler.
- Kafası karışabilir. Kediniz etrafta öylesine anlamsız bir şekilde dolaşabilir. Mamasının su kabının ve tuvaletinin yerini bulamayabilir.
- Tüm gece boyunca miyavlayabilir ve gündüzleri de normalden fazla miyavlama görülür. Kedimiz bu dönemde karanlıkta yalnız başına kaybolmuş endişesi içerisindedir.
- Etrafa olan ilgide azalma; Kediniz çevreye olan ilgisinden feragat ederek uzun uykular çekebilir ve gün boyu uyuyabilir. Bu durum bazen kedinizin geceleri daha aktif olmasına sebep olur.
- Kediler hem yaşlılığın getirdiği eklem problemleri hem de bu sebeple kendini yalayarak temizlemeyi terk eder. Tüyleri normalden daha bakımsız gözükmeye başlar.
- Kediniz kum kabı yerine tuvaletini evin herhangi bir yerine yapabilir.
Eğer bu belirtilerin biri veya bir kaçı var ise veterinere danışmanızda fayda var. Eğer veteriner hekim kedinize yaşlılık bunaması teşhisi koyarsa muhtemelen bu süreçte size faydalı olacak ilaçlar önerecektir. Bu tür belirtileri olan kediler için onun hayatını kolaylaştırabilecek bazı tavsiyeler verebiliriz. Kedinizin yemek kabı, kum kabı ve diğer eşyalarının yerlerini değiştirmeyin. Özellikle evin kalabalık olması durumunda sesten ve stresten uzak kalabileceği bir alan oluşturun. Bu dönemde uzmanlar kedinizin aktif olarak tutulmasını önerir bu sebeple onunla her zamankinden daha fazla vakit geçirmeniz tavsiye edilir. Kediniz kendi temizliğini yapmayı bırakacağı ya da daha az yapacağı için onun için bu temizliği siz yapın. Tüylerini sık sık ıslak bir bezle silin. Kendisi yapamaması sebebiyle gözleri ve kulaklarının temizlenmesi de size ait olacaktır. Bu konuda veterinerinize danışın ve fikir alın. Geceleri ışıklardan birini açık bırakarak kedinizin kaybolmuşluk hissinden kurtulmasını sağlayabilirsiniz. Veteriner hekimin tavsiyelerine uyun ve kediniz için önerdiği diyetin dışına çıkmayın.
Yaşlı kedilerde görülebilecek hastalıkların bazılarını, sizler için sıralamaya çalıştım. Eğer bu tür durumlardan biriyle karşılaşmış ya da kedisinde başka yaşlılık hastalıklarına rastlamış olan takipçilerimiz varsa, mutlaka bizlere yorum kısmından ulaşabilirler. Belki fikir ya da tecrübeleri bir başka pati dostumuza yardımcı olur? Ne dersiniz?
