Bizler fark etmeden kedilerde diş problemleri görülebilir. Kedilerin diş hastalıklarından korunması için bakım ve kontrol şarttır.
Kediler üç yaş itibari ile belirli bir dereceye kadar diş hastalığına sahiptirler. Bunlardan en sık rastlanılanı diş eti iltihabı ve Feline Odontoklastik Resorptif Lezyonlar (FORL) kaynaklı diş eti iltihabıdır.
Hangi İşaretler Size Diş Hastalıklarının Sinyalini Verir?
Kedinizi gözlem altına aldığınızda ağız içi sorunları veya diş hastalıkları konusunda size bazı işaretler verdiğini görebilirsiniz. Veteriner diş alanında kedilerde diş hastalıklarında çoğu zaman oldukça az semptomlara rastlanır veya hiç görülmez. Bu durumun farkına varmak büyük ölçüde kedinizi tanımanız ve sıkı bir gözlemle mümkün olacaktır. Örneğin:
- Her zaman iştahla yediği mamasına karşı ilgisi azaldıysa ve mama kabına doğru harekete geçip sonrasında yeme isteğinden vazgeçiyorsa,
- Gözlemlenebilir şekilde mamasını rahatsızlıkla çiğniyor ve güçlükle yutabiliyorsa,
- Salyasında kan görüyorsanız,
- Nefesinde belirgin ve hoş olmayan bir koku varsa,
- Ağız kısmını tırmalıyor ve başını sallıyorsa.
Kediniz diş hastalığı veya ağız içinde farklı bir soruna sahip olabilir. En belirgin gözlem sonucu için “hassas iştah” diyebiliriz. Elbette bunların yanı sıra daha az sergilediği farklı davranışlar ve durumlarla da gözlemlenebilir. Ağrısı olan kedi, ağrılı insanlarla benzer davranışlar sergileyebilir.
İnsanlara, özellikle çocuklara ya da evde birden fazla hayvan varsa diğer arkadaşlarına karşı sabırsız, huysuz ve saldırgan davranışlar sergileyebilir. Bu durumu yalnızca diş hastalıkları kaynaklı olarak düşünmek doğru olmaz. Kediler rutinleri dışında olumsuz davranışlar sergiliyorlarsa herhangi bir nedenden dolayı çektikleri acı kaynaklı olabilir.
Kediler ağrı ya da acı çektiklerinde gizlenebilirler ve daha az sosyal olabilirler. Hasta ya da ağrısı olan bir kedi kinci oldukları ya da öfkeli oldukları için olumsuz davranışlar sergilemezler. Davranışlarının kaynak sebebi tamamen içgüdüseldir. Çünkü unutmayalım ki: doğada hasta bir kedi, zayıf ve kurban potansiyelli bir kedidir.
Kedilerde Diş Hastalıklarının Sebepleri Nelerdir?
Kedilerde en yaygın diş hastalığı nedeni, tıpkı insanlarda olduğu gibi diş taşı ve diş üzerinde biriken bakterilerdir. Kedilerin de dişlerinin yüzey kısmında bakteri plağı birikir. Düzenli bakım uygulanmaz ve o plak hızla dişlerden uzaklaştırılmazsa, tartar ve diş taşı oluşumu için mineralize olur.
Bakteriler ve tartara yapışan çürümüş yiyecekler ağız kokusunun en önemli nedenidir. Kedilerde tartar tanımını yapmak oldukça kolaydır. Ten rengi veya kahverengi şekilde diş üzerinde gözlemlenebilir. Genellikle diş eti kenarlarında ve arka dişlerin (premolarlar ve azı dişler) üzerinde başlar. Daha ileri seviyelerde tüm dişi kaplamış şekilde görünür.
Tartar ve bakteri önlemi alınmadığında masum değildir. Diş yüzeyindeki bakteri birikimi ve tartar enfeksiyona ve diş eti iltihabına yol açar. Kedilerde hastalığın gözlemlenmesi ve bir veterinerin kapsamlı diş tedavisi ile dişler ve diş etlerinin tamamı iyileşebilir.
Kedilerde diş eti iltihabının tedavisinin yapılmaması ve durumun fark edilmemesi durumunda, dişlerde periodontal hastalık oluşacaktır. Bu durum sırasında dişin destekçisi kemikler ve bağlar tahrip olacak ve bu durum da dişin sallanması ve sonuç olarak da diş kaybına neden olacaktır.
Diş etrafındaki enfeksiyon, kötü bir kokuya neden olurken, diş yuvasının derinliklerine yayılarak apse ya da daha ciddi diş problemlerine sebep olur. Periodantal hastalıklar başladıktan sonra, uygulanan dejeneratif değişimler hastalığın, geri çevrilmesine yardımcı olmaz. Uygulanan değişiklikler aksine daha fazla plak ve tartar oluşumunu kolaylaştırarak çok daha fazla hastalığa neden olur.
Diş Eti İltihabı Her Zaman Diş Hastalığı ile İlişkili midir?
Herhangi bir diş hastalığı olmayan kedilerde, diş etinin hemen altında ince bir çizgi olarak gözlemlenen hafif kızarıklık olması bazı durumlarda normal olarak kabul edilebilir. Bazı kedilerde ise şiddetli diş eti hastalığı olmasına rağmen, minimal belirtiler sergileyebilir.
Hatta, etkilenmiş olan bölgeler diş etlerinin de ötesinde, boğaz, dil ya da ağzın diğer bölgelerine yayılmış bile olabilir. Bu durumun sebepleri tam olarak çözülebilmiş değildir ancak çok fazla faktörü olması muhtemeldir ve kediden kediye farklılık gösteriyor olabilir. Bu yaşanan duruma Stomatit/Faucitis denir.
Feline Odontoklastik Resportive Lezyonlar (FORL) Nedir?
FORL lezyonlarının sebebi, dişlerde yavaş yavaş gelişen “deliklerin” oluşumu ile sonuçlanan diş minesinin ileri derece yıkımıdır. Ağrı kaynağının son bulması adına eriyen köklerin cerrahi işlemle çıkarılması gerekir. Bu hastalığın temel sebebi tam anlamıyla bilinmemekle birlikte ağız içi hijyenin tam anlamıyla ve disiplinle sağlanmaması hastalık sürecinde önemli rol oynar.
Kedimin Diş Problemlerini Gözlemlediğimde Ne Yapmalıyım?
Kedinizin dişlerinde tartar, diş eti iltihabı ya da herhangi bir ağız içi problemi gözlemlediğinizde, veterinere başvurmalısınız. Kısa ama etkili bir genel anestezi altında kedinizin dişleri muayene edilir ve en uygun tedavi yöntemine veteriner karar verecektir.
Kedinizdeki diş hastalığı, diş kaybı seviyesinde ise ağrı ve lokalize sinir blokları içerisinde enjeksiyon uygulanarak diş çekim işlemi yapılır. Eğer uygun görülürse kedi eve dönebilir.
Veteriner diş hastalıkları alanında deneyimli veteriner hekimler için https://uskudarveteriner.com/veteriner-dis/ Dr. Pati ekibine ulaşabilirsiniz.
Veterinerin Kararına Bağlı Olarak Verilen Antibiyotikler
Kedilerde diş üzerinde tartar birikmesi oranı değişkendir. Bazı durumlarda profesyonel temizlik altı-on iki ayda bir yaptırılması gerekir. Bu profesyonel hizmetin, evde uygulanması her durum için tehlikeli ve doğru değil.
Kedinizin ağız içine zarar vermenizin yanı sıra kedinizin size de zarar vermesi olasıdır. Yapılan yanlış işlemle birlikte çok daha hızlı plak oluşumunu teşvik edecek ve daha çok hastalığa neden olacak mikroskobik çiziklere neden olarak dişin yüzeyine zarar verebilirsiniz.
Kedimde Diş Hastalıklarını Önlemek İçin Ne Yapabilirim?
Kedilerde diş hastalıklarını önleme amaçlı olarak, öncelikle ağız içini mümkün olduğunda hijyenik tutmak gerekir. Hijyen, tartar oluşum oranını azaltmaktadır. Kedi beslenmesinde ortaya çıkan son gelişmelerle tartar birikimini azaltan diyetler, veterinerinizin tavsiyesi ile size verilebilir. Bu özel bakım içeren diyetler kedilerin diş bakımları için oldukça önemlidir.
Kedilerde tartar ve plak oluşumunu önlemenin en etkili yolu dişleri fırçalamaktır. Kediler için özel olarak üretilmiş diş macunu ve fırçasını veterinerinizden temin edebilirsiniz.
Sabır ve azim ile kedinizin dişlerini düzenli fırçalayarak onun ağız içi bakımına destek olabilir ve onu katlanamayacağı acılardan kurtarabilirsiniz. İnsanlara ait diş macunları yutulmak üzere üretilmediğinden ve kediniz için toksik olabileceğinden uygun değildir.
