Kediler strese girdikleri zaman fiziksel ve psikolojik olarak bunu belli ederler. Streste yaşadıkları belirtiler onları çok yoracağı için mutsuz olabilirler.
Dünyanın en akıllı, vurdumduymaz, bağımsız ve inatçı canlıları kediler olsa da aslında çok narinlerdir. Hiçbir zaman zayıf olan yönlerini göstermek istemezler ama mecbur kaldıkları zaman farklı bir karaktere bürünebilirler. Rahatsız oldukları herhangi bir şeyden veya şeylerden dolayı etkilenerek büyük strese girebilirler. Kediler ve stres ayrıntılı bir konu olduğu için en basit şekliyle yazımızda açıkladık.
Kedilerde Stres Neden Olur?
Kediler, diğer hayvanlara göre daha hassas ve narindirler. Etkilendikleri olaylardan veya duydukları sözlerden ötürü kendilerini stresli hissedebilirler. Bunlar bazen olağan durumlar olabilir ama kendilerinin stresli hissedecek daha büyük nedenlerde olabilir. Her kedinin karakteri farklıdır ama hepsi hassas olduğu için aynı olaylardan kolaylıkla etkilenebilirler. Genellikle kediler şu sebeplerden dolayı kendilerini stresli hissedebilirler:
İhtiyaçlarının Karşılanmaması
Kediler için yaşadıkları ortamdaki eşyaların onlara ait ve kaliteli olması çok önemlidir. Mama, su ve tuvalet kaplarının onlara uygun olmalarına çok dikkat ederler. Özellikle bu 3 kabın birbirlerine olan uzaklıkları da onlar için çok önemlidir. Eğer mama ve su kaplarının hemen yanına tuvalet kapları olursa tepki göstermek için iştahtan kesilirler ve tuvaletlerini başka yere yapabilirler.
Bunların haricinde mamaları kaliteli olmazsa kendilerini streste hissederek mutsuz olurlar. Mamaları onların cinslerine, yaşlarına, kilolarına ve diğer özel sebeplerine (hastalık, alerji vb.) uyumlu olmalıdır. Tabii bir de lezzetli olmasına da dikkat ederler 🙂 Mamaları yeterince iyi olmazsa yavaş yavaş strese girerler ve bunu belli etmekten asla çekinmezler.
Kediler ince kumu hiç sevmezler, çünkü patilerinin arasına girer ve hareket etmelerini büyük ölçüde engeller. Ayrıca kumu eşeleme esnasında ince kumlar gözlerine veya ağızlarına girdikleri için çok rahatsız olurlar. Mutlaka kumun ne orta ne de kalın olmasına dikkat edilerek en kaliteli kum tercih edilmelidir. Buna dikkat edilmediği takdirde sadece stres yapmakla kalmaz dışkılarını hiç yapmama veya farklı yere yapma eyleminde bulunabilirler.
İlgi Eksikliği
Kediler pek belli etmeseler de sahiplerinden ilgi ve alaka beklerler. Eğer yeterince ilgi göremezlerse streste hissederler ve içlerine kapanabilirler. ”Nasıl olsa kedim kendini sevdirmiyor ben de uzaktan seviyorum” dediğiniz takdirde kedinizin stresine stres katmış olursunuz. Dünyanın en agresif kedisine sahip olsanız bile mutlaka küçücük ilgi ve sevgi bekleyecektir.
Kedinizin mutlaka sakin olduğu bir an vardır, bu anı kollayarak bolca sevilmeli ve ilgi gösterilmelidir. Eğer kedinizi çokça seven, değer veren ve ilgi gösteren biriyseniz kediniz buna rutin bir şeymiş gibi alışacaktır. Her gün sizden bu olumlu davranışları göstermenizi bekleyecek ve masum bakışlarıyla sizi takip edecektir. Kedinize karşı aniden bu davranışları keserseniz dostunuz çok büyük bir boşluğa düşecektir.
Kendini o kadar stresli hissedecektir ki, bunun acısı aynı terk edilme duygusuyla eşit olacaktır. Sizin işiniz/okulunuz varsa eğer evden aniden çıkabilirsiniz veya bir yere birkaç gün gitmek zorunda kalabilirsiniz. Dolayısıyla kedinizi ne çok şımartmalı ne de çok ilgisiz bırakmalısınız. Mutlaka aranızdaki duygularında bir dengesi olmalıdır, buna çok dikkat etmelisiniz.
Eve Yabancıların Gelmesi
Kediler düzenlerinin bozulmasından nefret ederler. Aslında duydukları nefret ile stres eşdeğerdir. Yaşadıkları ortama yabancıların gelmesi sonucunda kendilerini çok streste hissedebilirler. Sebepleri ise şunlardır:
Eve Yabancı İnsan Gelmesi
Kedinizin daha önce hiç görmediği bir insan evinize geldiğinde kendini tehlike altında hissedebilir. Gelen insanın kokusunu daha önce hiç almadıkları için koku alışverişi yapamazlar ve büyük güvensizlik sezerler. Bazı kediler gelen insanın kokusunu alsalar bile yine de kendilerini rahatsız hissedebilirler. Kedilerin kendilerini stresli hissetmemeleri için birkaç saatliğine odalarında kalması onlar için daha iyi olacaktır.
Eve Yabancı Evcil Hayvan Gelmesi
Kediler kendi cinslerini ve köpekleri pek sevmeyebilirler. Karşılarında aniden yabancı bir kedi veya köpek gördükleri zaman korkabilirler ve hemen kendilerini savunma altına alabilirler. Tüylerini kabartırlar, kulaklarını geriye doğru yatırırlar, bacalarını yere daha sağlam bastırırlar ve gözlerini büyütürler. Böyle yaparak kendilerine ne kadar güvendiklerini belli etseler de aslında kendilerini çok stres altında hissederler.
Eve Yeni Bebek Gelmesi
Sahiplerinin bebekleri olduğu zaman kediler neye uğradıklarını şaşırabilirler. Aslında sahiplerinin bebekleri yabancı birey değildir ama daha önce o bebek olmadığı için onlara yabancı biriymiş gibi gelir. Kendilerini çok stresli hissedeceklerinden dolayı yeni doğan bebek ile koku alışverişi yapmalarına izin verilmelidir. Böylelikle stresleri azalacaktır ve bebekle daha iyi anlaşabilirler.
Yüksek Ses
Kediler yüksek ses işittikleri zaman çok stres yapabilirler. Özellikle dışarıdan gelen inşaat sesleri, araba sesleri, silah sesleri, tamir sesleri, yüksek sesle konuşan insanların sesleri, belediye çalışma sesleri, kamyon sesleri vb. gibi yüksek tonlardaki seslerden çok endişe duyarlar. Aniden gözleri büyür, tüyleri diken diken olur, hemen bir yere saklanırlar ve uzun süre çıkmayabilirler.
Sese karşı pek önlem alınamaz ama en azından kedilerin dışarıdan gelen yüksek sesleri sevmediklerini bilmeliyiz. En azından ses gidene kadar evin tüm camları ve kapıları kapatarak kedinizin sakinleşmesini sağlayabilirsiniz. Eğer endişeleri hala geçmiyorsa en sevdikleri mama, yiyecek veya oyuncaklar verilerek dikkatleri dağıtabilir.
Kediler sahiplerinin seslerine alışkın oldukları için olumlu tepki gösterirler. Ancak sahipleri kızgın bir şekilde seslerini yükseltirlerse ve ceza verirlerse o zamanda stres yapabilirler. Kediler ne yapmış olurlarsa olsunlar mutlaka alçak ses tonuyla konuşulmalı ve iletişime geçilmelidir. Yine kızıldığı belli edilmelidir ama ses tonunu aşağı çekerek bir daha yapmamaları gerektikleri belli edilmelidir.
Ev Değiştirmek
Kediler yaşadıkları ortamdaki en ufak eşyanın değiştirilmesinden bile etkilenebilir. Küçük bir eşyanın değiştirilmesi etkileri bu kadar büyükse başka eve geçmek onları yıpratabilir. Kediler evlerindeki her köşeye kokularını bırakırlar, bu sayede kendilerini çok güvende hissederler. Taşındıkları evde henüz koku bırakamadıkları için güvensiz hissedecekler ve ortamdan kaçmaya çalışacaklardır.
Eğer kesinlikle başka bir eve taşınmanız gerekiyorsa tam olarak taşınmadan kedinizi hemen götürmemelisiniz. Önce evdeki herhangi bir eşyanın kokusunu almasını sağlayın, en azından önceden hazırlık olabilsin. Yeni eve geldiği zaman kokuyu hemen alacak ve ”ben bu kokuyu daha önce almıştım güvenli” diyerek stresleri en aza inecektir.
Kedilerde Stres Belirtileri
Kediler de tıpkı insanlar gibi belirli nedenlerden dolayı strese girebilirler. Stresten dolayı içine kapanabilirler ve eskisi kadar mutlu olmayabilirler. Bu stresin sonuçlarını hem fiziksel hem de davranış olarak belli ederler:
Fiziksel Belirtiler
- Kusma,
- İştahsızlık,
- Kilo kaybı,
- Kilo alımı,
- Tüy ve bıyık dökülmesi,
- Dışkıyı başka bölgelere yapma,
- Yabancı nesneleri yemesi,
- Kuyruklarını patilerinin arasına saklama,
- Kulaklarını geriye doğru yatırma,
- Gözlerinin hızla açıp kapatması.
Kedinizde bu belirtilerden birkaçını sıklıkla yaptığını görüyorsanız mutlaka bir sorun var demektir. Kediler hiçbir olumsuz fiziksel belirtiyi nedensiz yapmazlar. Yaşadığı ortamda ne gibi değişiklik veya olay oldu da bu tarz belirtiler meydana geldi diye düşünmeli ve düzeltmek için çabalamalısınız.
Psikolojik Belirtiler
- Miyavlama veya eskisi gibi miyavlamama,
- Evin belirli bölgelerine saklanma,
- Tırmalama tahtası dışında başka eşyaları tırmalama,
- En ufak sesten hemen etkilenmesi,
- Ağlama gibi sesler çıkarması,
- Evdeki evcil hayvana saldırganlık,
- Sahiplerine sevgi göstermeme veya ısırma eylemi,
- Hiç oyun oynamak istememesi.
Kedilerde psikolojik sorunlar meydana geldiğinde en az fiziksel belirtiler kadar acılı olabilir. Kedinizde rutin dışı bir farklılık görüyorsanız gözetim altına almalı ve davranışları kontrol edilmelidir. Kedinize daha çok ilgi ve sevgi göstererek olumsuz davranışların ortadan kalkması sağlanmalıdır.
Kedilerde Stres Tedavisi
Başlangıç seviyesindeki stresi evde düzeltmek mümkün olabilir. Kedinin ihtiyaçları göz önüne alınmalı, mama, kum, kaplar değiştirilmeli ve mesafeleri ayarlanmalıdır. Eğer değişiklik yapıldıysa hemen eski yerine getirilmelidir. Kediyle daha fazla ilgilenmeli, oyunlar oynamalı, sevgi ve değer fazlasıyla gösterilmelidir. Yani kedi neyden stres duyduysa geç kalınmadan hepsi düzeltilmelidir.
İlerlemiş seviyedeki stres için mutlaka veteriner yardımı alınması gerekir. Veteriner, kediyi muayene ederken aynı zamanda neden böyle olduğu hakkında bilgiler almaya çalışacaktır. Veterinerin herhangi bir teşhisi olursa belki bir ilaç tedavisine başlayabilir ama gerek görmezse size rutin yöntemler verecektir. Veterinerin dediklerini dört dörtlük bir şekilde uygulamalı ve kontrolleri aksatılmamalıdır.
Kediler stresten kusar mı?
Evet, kediler stresten kusabilirler.
Kedilere sakinleştirici verilir mi?
Veterinere danışmadan herhangi bir ilaç verilmemelidir.
