Balıklarda en sık görülen hastalıklardan birisi beyaz benektir. Beyaz benek bir parazit çeşididir ve hızla çoğalabilir.
Profesyonel balık besleyen insanlar, dostlarının yakalanabilecekleri hastalıkları çok iyi bilirler. Bu hastalıklarından korunmak için birtakım önlemler alırlar. Önlemler bazen işe yaramayabilir, bu sefer bazı tedavi seçeneklerini uygularlar. Henüz balık beslemeye yeni başlayan insanlar ise hastalıklar konusunda bir şey bilmedikleri için maalesef kayıplar yaşayabilirler.
Olumsuz durumlar yaşamamak adına balık sahiplenmeden önce mutlaka yakalanabilecekleri tüm hastalıkları bilmeli ve her şeye aşina olunmalıdır. Mesela balıklarda en çok görülen hastalıklardan bir tanesi beyaz benek hastalığıdır. Bilimsel olarak ismi ”ıchthyophthirius multifiliis” olarak geçer. Özellikle kış aylarında akvaryum suyunun ısısı değiştiği için balıklar strese girer.
Stres kaynaklı bağışıklık sistemleri düştüğü için parazitler kolaylıkla meydana gelerek beyaz benek hastalığı oluşur. Beyaz benek hastalığı bir nevi parazittir, boyutları ortalama 0,5-1,5 mm arasındadır. Bu parazitler çok hızlı şekilde üreyebilirler. Yani balığınızın üzerinde birkaç tane beyaz benek oluştuğunda kısa süre sonra her yerinde benek görebilirsiniz. Bu tehlikeli beyaz benek parazitleri 3 durumda yaşayabilirler;
1. Trophont Durumu
Beyaz benek hastalığı aslında bu aşamada oluşur. Balığın derisinin alt katmanına yerleşir ve kendisine kist oluşturur. Balığın derisinde gözle görülür beyaz noktacıklar meydana gelir. Bu durumda bir tedavi uygulanmaz, çünkü parazit kist oluşturduğu için dışarıdan gelen hiçbir tedavi işe yaramaz. Bu durum 3-4 gün devam ettikten sonra balığın vücudundan ayrılarak suda yaşamaya başlar.
2. Tomont (tomite) Durumu
Kist kendini suya bırakır ve yaşayacak bir yer arar. Bu durumda tedavilere karşı korunmasız olduğu için kolaylıkla tedavi uygulanabilir. Eğer kist kendine tutunacak bir yer bulursa 8-9 saat içerisinde üremeyi bitirebilir.
3. Thermont Durumu
Üreme bittiğinde parazitler kisti patlatır ve kendilerini suya bırakırlar. Hep beraber kendilerine yeni bir kurban aradıkları için bir müddet suda kalmaya devam ederler. Thermont durumu en savunmasız aşama olduğu için akvaryum suyuna müdahale edilerek beyaz benek tamamen yok olabilir.
Beyaz Benek Hastalığı Belirtileri
Balığın beyaz benek hastalığına yakalandığını anlamak çok kolaydır. Açık renkli balıklarda beyaz benek hastalığı pek fark edilmeyebilir, bunun için dikkatli şekilde gözlemlemek gerekir. Sanki balığın üzerine beyaz kum serpilmiş gibi görünüm vardır. Bu inatçı beyaz benekler ilk olarak balığın kuyruğunda ve yüzgeçlerinde görülür.
Çok hızlı şekilde ürediği için beyaz benekler balığın tüm vücudunda oluşmaya başlar. Balık bundan çok rahatsız olacağı için akvaryumun dibine iner ve oradaki eşyalara sürtünmeye başlar. Balık eskisi gibi hareketli olmaz, sanki çok yorgunmuş gibi halsizleşerek hareketleri kısıtlanır. Balıkta bu belirtiler görüldüğünde hayatını kurtarmak için hemen harekete geçilmelidir.
Beyaz Benek Hastalığı Tedavisi
İlk olarak yapılması gereken son derece soğukkanlı olmaktır. ”Balık ölecek, ne yapacağım?” endişesini bir kenara bırakarak mantıklı düşünmelisiniz. Telaş yaparsanız balığınızı kurtaracak olsanız bile yanlış müdahalede durum daha da ilerleyebilir.
Hemen akvaryumdaki suyun ısını arıttırmalısınız, çünkü parazitler sıcağı sevdiği için üremesini daha hızlı şekilde tamamlayacak ve etkisiz hale gelecektir. Veteriner kliniklerinden veya petshoplarda satılan metilen mavisi çözeltisini kullanabilirsiniz. Metilen mavisi akvaryum dekorlarını ve bitkilere maviye boyadığı için pek tercih edilmiyor.
Bunun yerine beyaz benek ilacı olarak akvaryum tuzu kullanmanız daha iyi olacaktır. Suyun sıcaklığını arttırdığınız için 1-2 gün içerisinde balığın üzerindeki beyaz beneklerin gittiğini göreceksiniz, çünkü üreme tamamlanmış demektir. Bu asla beyaz benek hastalığından kurtulduğunuz anlamına gelmiyor.
2 günde bir akvaryum suyunun %25’ini değiştirmeli, dinlenmiş suya akvaryum tuzunu ekleyerek balığı gözlemlemeniz gerekiyor. Şöyle bir hesaplama yapabilirsiniz; mesela akvaryumunuz 20 litre alıyorsa her 20 litreye 1 tablet akvaryum tuzu ekleyebilirsiniz. 40 litre alan akvaryumunuz varsa 2 tablet olarak düşünebilirsiniz.
Akvaryum tuzu tedavisini kullanırken farklı bir çözelti veya madde kullanmamalısınız. 10 gün boyunca bu işleme devam edilmeli ve 10. günün sonunda akvaryumun suyunu değiştirilmelidir, bu sefer akvaryum tuzunu eklemenize gerek yoktur. Tedaviyi dört dörtlük yaptığınız müddetçe beyaz benek hastalığına kesin özüm sağlamış olursunuz.
Beyaz Benek Hastalığında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Beyaz beneğin bulunduğu su, temiz suya değdiği anda parazitler tekrar bulaşmış olur. Bunun için akvaryum suyunu değiştirirken çok dikkatli olunmalıdır. Beyaz benek hastalığıyla cebelleşmiş olan balık sahipleri, bu hastalığın asla kesin çözümü olmadığını söyleyebilirler. Aslında tedaviyi uygularken beyaz beneğin ne kadar tehlikeli ve çabuk üreyebilen bir parazit olduğunu gözden kaçırıyorlar.
Eğer akvaryumda salyangoz ve vatoz varsa akvaryum tuzu kullanılmamalıdır. Salyangoz ve vatoz farklı bir akvaryuma alınmalıdır. Akvaryumda bulunan bitkilerin ve dekorların da beyaz benekten etkileneceğini bilerek temiz suya eklenilmemesi gerekir. Hatta imkan varsa eskileri atarak yeni bitkiler ve dekorlar eklenmesi daha doğru olacaktır.
Tedaviden sonra beyaz benek hastalığı geçirmiş olan ve yeni balıkları 2 hafta karantinaya alınmalıdır. Karantinadaki balıklar birkaç saat aralıklarla gözlemlenmelidir. 2 haftalık sürede beyaz benek hastalığı görünmezse artık tamamen bu durumdan kurtulduğunuza emin olabilirsiniz. Eğer bir belirti görürseniz yapılan tedavi işlemi tekrarlanabilir ya da veterinere danışabilirsiniz.
Lepites, Neon Tetra ve Japon balıklarında beyaz benek hastalıkları daha fazla görülebilir. Özellikle bu balıklar sizde mevcutsa gözünüzü dört açmalısınız. Hatta ortada beyaz benek hastalığına dair bir belirti olmasa bile yine de balıkları karantinaya alabilirsiniz. Bu hastalıktan korunmak için suyun kalitesine ve bakımına çok dikkat etmelisiniz.
-
Beyaz benek bulaşıcı mıdır?
Şu ana kadar beyaz beneğin insana bulaştığı görülmemiştir. Yine de hijyen açısından dikkat edilmelidir.
-
Beyaz benek kendiliğinden geçer mi?
Geçmiş gibi görünse de akvaryum suyunda parazitleri olduğu için kendi kendine geçmez.
-
Beyaz benek kaç günde ölür?
Bulaşacak balık bulamadığında 2 gün içerisinde ölür.
