Kedilerde kansızlık sıklıkla görülen bir durumdur. Sağlıkları için kansızlığın nedeni bulunup bir an önce tedaviye başlanmalıdır.
Kedileri bilirsiniz, her zaman deli dolu ve enerjilidirler. Evin neşesi oldukları için aile fertlerinin yüzlerini güldürürler ve huzura kavuştururlar. Kedi sahipleri dostlarını bir hayvan olarak değil de kendi evlatları gibi görürler. Kedileri hastalandıkları zaman o kadar çok üzülürler ki onlar için canlarını bile vermek isterler.
Kedilerin her an hasta olabileceklerini düşünerek önceden bilgi sahibi olmak gerekir. En azından hastalıklarını ve tedavi şekilleri bilinmelidir. Mesela kedilerde sıklıkla görülen rahatsızlıklardan birisi de kansızlıktır. Basit bir şeymiş gibi görünse de aslında hayati önem taşıyan bir durumdur.
Kedilerde Anemi Nedir?
Kedilerde anemi diye bilinen durumun halk arasındaki adı kansızlıktır. Bilinenin aksine anemi bir hastalık değil sadece vücutta meydana gelen değişimdir. Bu değişim kediyi olumsuz etkiler ama tedavisi olan bir durumdur. Anemiyi kısa bir şekilde tanıtmak gerekirse kanda yeterli sayıda kan hücrelerinin bulunmaması veya azalmasıdır.
Kanın aslında vücudun temeli ve enerjisi olduğu bilinmelidir. Kedinin vücudunda yeterince kırmızı han hücreleri bulunmazsa vücudundaki hücrelere oksijen ve besin değerleri de taşınmamış olur. Zamanla var olan kan hücreleri de azalacağı için kedinin vücut direnci azalır ve kansızlık meydana gelir.
Anemi, non-rejeneratif ve rejeneratif olarak 2’ye ayrılır. Non rejeneratif: kemik iliğinin kırmızı kan hücrelerini arttıramaması demektir. Rejeneratif ise tam tersi kemik iliğinin kırmızı kan hücrelerini arttırarak vücuttaki azalan hücrelerin yerine geçmesidir. Yani kedi kanama geçirdiğinde vücutta azalan kan hücreleri çok kısa zamanda kendilerini toparlarlar. Sonuç olarak kedi kanama geçirse bile vücutta kalıcı olarak kansızlık durumu yaşanmaz.
Kedilerde Kansızlık Belirtileri
Kedilerde kansızlık oluştuğunda bunu fark etmek imkansızdır. Kedi sahiplerinin akıllarına ”acaba hastalandı mı, bir yeri mi ağrıyor veya enfeksiyon mu kaptı?” gibi sorular gelir. Aslında kedi çok sağlıklı olsa bile en ufak bir kansızlık vücut sistemini alt üst edebilir. Kedilerde kansızlık belirtilerini şu şekilde açıklayabiliriz:
- Halsizlik,
- İştahsızlık,
- Hızlı kalp atışı,
- Her zamankinden fazla uyuma,
- Nefes alırken zorlanma,
- Hızlı nefes alıp verme,
- Oyuncaklara veya etrafa ilgisizlik,
- Depresyona girmiş gibi görünme,
- Genel solgunluk,
- Ateş,
- Diş etinde, patilerde, burunda, göz kapaklarında ve göz içinde beyazlık.
gibi belirtiler meydana gelebilir. Bağırsak ve mide yolunda kansızlık oluşursa dışkıda siyahlık da görülebilir. Aynı şekilde idrarın renginin değişmesi de kırmızı kan kaybı hücresinin yıkımını gösterir. Kedi birkaç gündür böyleyse hiç vakit kaybetmeden veterinere götürülmelidir.
Kedilerde Anemi Neden Olur?
Kedilerde kansızlığın meydana gelmesinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu durumu sadece bir nedene bağlamak yanlış olacağı için diğer ihtimaller de iyice araştırılmalıdır. Kansızlığın tüm sebeplerinin temeli 3 grupta toplanılır:
Kırmızı Kan Hücresinin Kaybı
Kediler trafik kazası, yüksekten düşme veya iç kanama gibi travmatik durumlarda çok kan kaybederler. Özellikle yavru kedilerde pire veya dış parazit oluştuğunda beslenmek için çok fazla kan emerler. Vücut bu kan açığını kapatmak için çok çabalasa da yeterince kan hücreleri üretemezler, sonuç olarak yoğun hücre kaybı meydana gelir.
Kedilerin sindirim sisteminde iltihap ya da ülser meydana geldiğinde bağırsak ve mide bölgelerinde kanama görülebilir. Bunlar ciddi nedenler olduğu için kedilerin kan hücre sayıları azalır ve kansızlık oluşur. Vücut kanın azaldığını anlayınca kemik iliği özel kan hücresi oluşturur ve tüm vücuda salar. Özellikle travma veya ciddi parazit vakalarında bu özel hücre sayısının yüksek olduğu görülür.
Kırmızı Kan Hücresinin Yıkımı
Kırmızı kan hücreleri vücutta 80 gün kadar dolaşırlar ve daha sonra atılırlar. Bunların yerine kemik iliğinde üretilen yeni kan hücreleri dolaşıma girer. Her şey yolunda giderken bir hastalık meydana geldiğinde sağlıklı olan kırmızı kan hücreleri zarar görür ve bir şekilde vücuttan ayrılmak zorunda kalır.
Vücut tekrar yeni hücre üretilmediği için kansızlık oluşur. Bu esnada tam olarak kırmızı kan hücrelerinin yıkımı görülür. Vücuda pire veya kene girdiğinde bir salgı üretirler ve kırmızı kan hücrelerine ciddi zarar verirler. Aslında onların amacı kedinin vücudunu çökertmek olduğu için bunu kan hücrelerinden başlayarak yaparlar.
Yeni üretilen kırmızı kan hücreleri vücuda uyum sağlamaya çalıştığı sırada bağışıklık sistemi kabul etmez ve savaşmaya başlar. Bunun en büyük nedenleri kanser, FeLV ve FIP gibi ciddi hastalıklardır. Kedinin vücuduna zarar verdikleri yetmezmiş gibi ekstra olarak kansızlık meydana gelir.
Kırmızı Kan Hücresinin Yeterince Üretilmemesi
Vücutta yeteri kadar kırmızı kan hücresinin üretilmesi için eritropoitein hormonunun salgılanması gerekir. Bazı kedilerde bu hormon yeteri kadar salgılanmayabilir. Özellikle kansızlığa neden olan organ böbreklerdir. Yaşlı kedilerde böbrek hastalıkları daha fazla görüldüğü için böbrek hücreleri görevlerini yerine getiremez eritropoitein hormonu salgılanmaz. Otomatik olarak kırmızı kan hücreleri de azaldığı için kansızlık oluşur.
Ayrıca kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı çalışabilmeleri için vitamine ihtiyaçları vardır. Kedinin vücudunda vitamin eksikliği varsa kan hücreleri çoğalamaz ve kansızlık açığa çıkar. Kan hücrelerinin çoğalması için B ve D vitaminlerine ihtiyaç vardır. Özellikle içeriğinde B ve D vitamini bulunan mamalar kullanılarak hücrelerin çoğalmasına yardımcı olunmalıdır.
Kedilerde Kansızlık Tedavisi
Kedilerde kansızlığın olup olmadığını veya öğrenmenin en doğru yolu kan tahlilidir. Kan alındıktan sonra kedide bulunan toplam kanın ne kadarının kırmızı kan hücresi olduğu belirlenir. Eğer veteriner uygun görürse ekstra olarak beyaz kan hücrelerini ve trombositleri de inceleyebilir.
Kansızlığın tam nedenini bulabilmek kedide parazit, kene, pire gibi hastalıkların varlığına bakılarak kontrol edilmelidir. Özellikle böbreğe bakılarak eritropoietin hormon salgısı iyice incelenmelidir. Sonucunda kansızlığa neden olan rahatsızlık bulunduğunda kansızlığın ne kadar ciddi olup olmadığına bakılır.
Eğer yoğun kansızlık varsa kaybedilen kırmızı kan hücrelerini tekrar yerine koymak için kan nakli yapılmalıdır. Kan nakli işlemi önemli olduğu için alıcı ve vericinin değerlerine çok dikkat edilmelidir. Tam tersi basit bir kansızlık söz konusuysa ilaç veya enjeksiyon tedavileri uygulanır.
Kansız Kedi Nasıl Beslenmeli?
Kedide anemi görüldüğünde mutlaka tıbbi tedavi uygulanmadır. Bunun yanında kansızlığa iyi gelecek yolları uygulamak da bir tedavi sayılır. Kansız bir kedinin çok iyi beslenmesi ve vitamin alması gerekir. Öncellikle kullandığı mamaya dikkat edilmeli, eğer değiştirilecekse içeriğinde B ve D vitaminlerinin bulunduğu mama tercih edilmelidir.
Kedinin kansızlığa iyi gelmesi ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi çok önemlidir. Mamasına ya da suyuna B12 ve demir içeren vitaminleri eklenebilir. Kedi hayatı boyunca sadece mama ve suyla beslenemeyeceği için mutlaka diğer besinleri de tüketmeli. Mesela haşlanmış patates, havuç, taze fasulye, brokoli, bal kabağı ve pırasa gibi sebzeleri yiyebilir. Elma, muz, armut, yaban mersini ve kızılcık meyvelerini de tüketebilirler.
Bunların içerisinde bolca vitamin olduğu için hem vücutlarındaki eksik vitaminleri tamamlamış olurlar hem de kan hücreleri artışa geçer. Bunların yanı sıra pişmiş ciğer, köfte, et ve haşlanmış tavuk yiyebilirler. Mama dışındaki besinleri haftada 1-2 defa olacak şekilde yedirmeye özen gösterilmelidir. Miktarı da yaklaşık 1 çay tabağı kadar olmasına dikkat edilmelidir.
