Cins Kedilere Acı Veren Genetik Hastalıklar

Share:

İnsanlarla birlikte yaşayan evcil hayvanlar arasında en yoğun nüfusa sahip canlılar, kedilerdir. Bu konuda bizlere bilgi veren istatistiklere baktığımızda ise dünyadaki kedi nüfusunun 500 milyonu aşkın olduğunu görebiliyoruz. Bu veri sahiden oldukça yoğun bir popülasyona sahip olduklarını gösteriyor. Fakat ne yazık ki bu kedi nüfusunun büyük bir çoğunluğu sokaklarda ve hayvan barınaklarında hayat mücadelesi veriyor.

Bu başlık altında ilk olarak neden bunları anlattım? Dikkat çekmek istediğim bir konu var da o yüzden sevgili okuyucularım. Yukarıda değindiğim sebeplere rağmen, hala dünyada halk arasında “Cins Kedi” diye tabir edilen safkan kedi üretimi yapılıyor. Sürekli doğurtulan safkan kediler acı veren bir hayat sürerken, yavrular binlerce liraya satılıyor. Açıkçası ticari olarak üretilen ve satılan her bir kedi, sokaklardaki minik bedenlerin yuva bulmasına engel oluyor.

Şimdi konumuza gelelim: İnsanların genellikle cins kedi diye tabir ettiği safkan kedi ırklarının genlerinden aktarılmak suretiyle, kedilerin çocuklarına ve torunlarına geçen bazı genetik hastalıklar mevcut. Hatta bunlar, öyle ilk akla gelen basit rahatsızlıklarla sınırlı olmayıp ölümcül düzeyde hastalıkları da kapsıyor. Annesinden-babasından hastalığı genetik olarak alan her cins kedinin maruz kaldığı bu tehlikelerden bahsedeceğiz bugün.

Safkan kedi ırkları doğal yollarla üremekten daha çok insanlar tarafından üretiliyor. Elbette bu üretimin belirli standartlara sahip olması gerekiyor. Bu yavrularımızda üreme esnasında meydana gelen genetik hastalıklar, doğan yavrulardan sonraki nesillere aktarılıyor. Bu söylediklerimizi temel alarak birçok yavru safkan kedinin genetik hastalıklara maruz kalarak dünyaya geldiğini söyleyebiliriz. Bu hastalıklar cins kedilere acı veriyor, hayat kalitelerini büyük oranda düşürüyor ve hatta ölümlerine sebep olabiliyor. Bunun yanında hemen her cins kedinin genetik hastalıklara yatkınlığı bulunduğu da bir gerçek. Ne yazık ki hayvan severlerin yoğun çabasına karşın, dünyada olduğu gibi ülkemizde de cins kedi üretimi devam ediyor.

Genetik Hastalığı Olan Cinsler

Dünyada pek çok cins kedide görülen genetik hastalıkları gözlemlemek mümkün. Bu hastalıkların kimi görme problemine yol açıyor, kimi ufak kanamaları hayli şiddetli bir duruma getiriyor, bazılarıysa böbrek problemleri ile kedimizin hayat kalitesini düşürüyor. Açıkçası ben bu hastalıklardan mustarip olan kedilerin doğal olmayan yollarla üretilmesine karşıyım. Zira bu, dünyaya daha fazla acı çekecek kedi getirmeye eş değer bir durum.

Şimdi sizlere genetik hastalığı olan kedilerden ve bu hastalıkların yol açtığı belirtilerden söz edeceğim.

1. İran Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Cins kedi severlerin favori adresi İran Kedisi‘dir. Ancak İran Kedisikedilerde görülebilen genetik hastalıkların hemen hepsine yatkınlık gösterir. Nitekim tüm basık ve kısa burunlu kedilerde ortaya çıkan solunum problemi de bunlardan biridir. İşte İran Kedisi’nde görülen genetik hastalıklar;

• Polikistik böbrek hastalığı ve idiyopatik yüz dermatiti İran Kedi’lerinde sıkça rastlanan genetik hastalıklardandır.
• Hipertrofik Kardiyomiyopati olarak karşımıza çıkan kalp hastalığı İran Kedisi’nde sıkça görülür, aslında cins kedilerin çoğunda rastlanır. Kalp kasının anormal kalınlaşması olarak da tabir edilebilir.
• FİP Hastalığına da diğer kedilerden daha yatkın bir durumdadır. FİP hastalığı kedilerde görülen ölümcül bir hastalıktır. Bağışıklık sistemini hedef alan bu hastalık kedilerde iştahsızlık kilo kaybı, karın bölgesinde şişlik, denge sorunları olarak belirtiler gösterir. Bu hastalığın kedilerden insanlara geçmediğini de belirtmeden geçmeyelim. Yine de kediler arasında bulaşıcı olan bu hastalık evcil kediler kadar vahşi kedilerde de görülür.
• Zor doğum ve Diş Eti İltihabı yatkın olduğu diğer genetik hastalıklardandır.
• Progresif retinal atrofi olarak bilinen ve körlüğe neden olan genetik hastalığa da yatkınlıkları bulunmaktadır. Yine görme duyularını etkileyen ve zayıflatan Kornea sekresyonu hastalığı da can düşmanlarındandır.
• En ufak bir yaralanmada kanamanın ciddi boyutlara ulaşmasına sebep olan Chediak-Higashi Sendromu da, minik yavru kedilerimizin maruz kaldığı bir diğer genetik hastalık olarak karşımıza çıkmakta.

2. Scottish Fold Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Neredeyse İran Kedisi kadar popüler bir diğer kedi türünden bahsedeceğiz. Ülkemizde de oldukça iyi tanınan bu türün esasen meşhur olmasında, genetik hastalıklar rol oynamaktadır. Düşük kulaklarıyla çok sevimli bulunan türün bu özelliği, aslında genetik mutasyon neticesinde ortaya çıkmıştır. Kıkırdak gelişimini etkileyen bu kalıtsal hastalık, kedimizin ne yazık ki sadece kulaklarını değil tüm vücudunu etkiler. Osteokondrodisplazi ismiyle bilinen bu hastalık, bu türe mensup kedilerin tüm kemik ve kıkırdaklarında anormalliklere sebep olur. Bu anormallik neticesinde minik yavrularımız için ağrılı ve sancılı bir süreç peyda olur.

Scottish Fold türüne mensup kedilerde yukarıdaki saydığımızın dışında kuyruk, ayak bilekleri ve dizlerinde erimeye sebep olan, dokuların normal yapılarındaki bozulma nedeniyle, yapabilecekleri sıradan şeyleri imkânsız kılan eklem hastalıklarından da muzdaripler. Eklemlerinin zayıflığı nedeniyle ömür boyu tedavi olmak zorunda kalabiliyorlar. Kıkırdak ve eklem rahatsızlıklarına karşı tedaviler her ne kadar meleklerin yaşam kalitesini arttırma amacında olsalar da, takdir edersiniz ki yetersiz kalıyor. Bununla birlikte birçok ülkede bu türden iki kedinin çiftleştirilmesi yasaklanmış durumda. Yasağın sebebi, doğacak yavruların iki ebeveynden de alacağı zayıf genler yüzünden anne karnında ölü doku halinde doğması riskinden ileri gelir.

3. Siyam Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Cins kedi dediğimizde akla ilk gelen Siyam Kedisi‘nin de ne yazık ki pek çok genetik hastalığa yatkınlığı vardır.

• Zor doğum,
• Gözlerde ve hareket kabiliyetinde sorunlara yol açan hiperlipidemi,
• Diş eti iltihabı,
• Nistagmus ismi verilen gözlemlerde istemsiz hareketlere sebep olan sinir sistemi hastalığı,
• Cücelik,
• Ağır Kemik Hastalıkları,
• Hareketlerinin kısıtlanmasına neden olan eklem hastalıkları,
• Kalça Çıkığı
• Karaciğer büyümesine yol açan limozal enzim eksikliği gibi hastalıklar, siyam kedilerinde sıkça görülen genetik hastalıklardır.

4. Birman Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Bu türe mensup kediler, Siyam Kedisi’nin kırması olarak ortaya çıkmıştır. Buda demek oluyor ki Siyam kedisi’nde görülen birçok genetik hastalığı bünyesinde bulundurma potansiyeline sahiptir. Bunun dışında Diyabet Tip 2 hastalığına da yatkınlığı vardır. Uygun diyet programlarıyla beslenmeyen Birman Kedisi‘nde; obezite, böbrek yetmezliği ve diyabet gibi hastalıklar zuhur edebilir.

5. Manx Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Manx Kedisi aslında maruz kaldığı genetik hastalıktan adını alır; manx sendromu minik yavrumuzun doğuştan kuyruksuz ya da kısa kuyruklu olarak dünyaya gelmesine sebebiyet verir. Yine bu görünüşü nedeniyle ilgi çeken Manx Kedileri aslında kuyruklarının eksiklikleriyle kalmaz; sinirlerinde de eksiklikler görülür. Özetle omurgalarının gelişimi tamamlanmadan doğarlar. Arka bacaklarda eklem güçsüzlüğü ve idrar tutamama gibi sorunlar da, bu durum neticesinde kendini gösterir.

6. Munchkin Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Munchkin Kedi, kısa bacaklarla doğmasına neden olan bir genetik hastalıktan mustariptir ve bu genetik hasar, doğum sırasında ölüme sebep olabilmektedir.

7. Maine Coon Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Kediler aleminde “nazik dev” olarak isimlendirilmiş bu havalı çocuklar, ne yazık ki sağlıklı olarak uzun yıllar yaşama gibi bir lükse sahip değiller. Narin vücut hatlarının aksine, diğer kedilere kıyasla fazla kilolara sahip olduklarını söylemek mümkün. Öyle ki; ortalama olarak 6 ile 10 kiloya kadar çıkabilen ağırlıkta seyreden bu patililerden, 1,2 metre boy ve 14 kilo ile Guinness Rekorlar Kitabı’na gireni bile mevcut. Ancak bu havalı görüntünün aksine, ne yazık ki kalp yetmezliği gibi bir makus talihten de kaçamıyorlar diyebiliriz. Elbette tüm Maine Coon cinsi kedilerde bu hastalıklar görülecek diye bir kaide yok. Ancak genel anlamda; özellikle ileriki yaşlarda, ilerlemiş kalp yetmezliğinden kaynaklı ani kalp krizleriyle hayatlarını kaybederler. Kalp yetmezliğinin yalnızca ani ölüm gibi bir neticesi yoktur. Aşırı taşikardi semptomlarıyla birlikte hareket kısıtlılığına kadar giden çok üzücü tablolar da görülebilmekte. Ayrıca ciddi göğüs ağrıları da hayat kalitelerini çok fazla olumsuz etkileyen hallerden yalnızca biri. Kalp yetmezliği tehlikesine karşın erken teşhis önemli bir rol oynasa da, gen mutasyonlarından kaynaklanan, yani ırk kökenine dayanan kalıtsal bir problem olduğu için bu hastalıktan kaçınmak onlar için hayli güç.

8. British Shorthair Kedilerinde Görülen Genetik Hastalıklar

Fazlaca sevimli bir görüntüye sahip olan bu şeker çocuklarda hpertiroid hastalığına sıkça rastlanıyor. Tiroit bezlerinin haddinden fazla çalışmasından dolayı oluşan bu hastalık, çoğu kez tedavi edilemiyor. Anlık ya da bir süreliğine, kullanılan ilaçlarla semptomları baskılansa da, ömürlük bir hastalık olarak bu cinsi terk etmiyor. Hastalık kimi zaman iyi huylu tümörlerle görülse de, bazen kötü huylu tiroit tümörlerine dönüşüp biricik dostlarımıza hayatı zehir ediyor. Ameliyat gibi işlemlerin yanında ağır ilaç tedavileri de uygulanarak, bu süreci uyutularak atlatmalarının sağlanması en doğru seçim gibi görünüyor.

British Shorthair kedilerinde ayrıca yaygın olarak görülen bir diğer ağrılı ve sancılı hastalık sistit ve diğer böbrek rahatsızlıkları. Böbrek hastalıklarının önlenmesinde kedinin yedikleri ve hijyenine dikkat etmek önemli olsa da, genetik böbrek hastalıkları maalesef ki önlenebilecek türden değil. Tuvalete çıkarken yaşanan ağrı, yanma ve kimi zaman kanlı idrar en sık rastlanan epey ağır bulgulardan bazıları.

Sizlere özellikle “cins” adı altında ticareti yapılan bu tatlı meleklerin bir kısmının neler yaşadığını anlatmaya çalıştım. Sosyal medya, mail ya da farklı yollarla sizlerden gelen talepler doğrultusunda, 30 kadar olsa gerek, özel tür hakkında bilgiler derledim. Evet, özel üretim safkan kediler çok tatlılar. Üstelik karakteristik özellikler bakımından mükemmel huylarını görebiliyoruz. Ama sırf bu yüzden onların ömür boyu hastalık çekmesine de göz yummak… Şahsen evcil hayvan satışı yapan insanların ticari kaygılarına, küçük afacanlarımızın mahkûm edilmesi, beni o denli üzüyor ki anlatamam. Eğer cins kedi sahibiyseniz ve kalıtımsal olarak farklı hastalıkları varsa, diğer takipçilerimizin de bilgilenmesi adına, yorumlar kısmından bizlere yazabilirsiniz. Eksik gördüğünüz, detay istediğiniz ya da aklınıza takılan herhangi bir konuda da yorum yapıp ulaşmanız, beni mutlu eder.

Share: