Shar Pei cinslerinin kökenleri Çin’dir. Buruşuk ve kırışık deriye sahip oldukları için diğer köpeklerden farklı görünüme sahiptirler.
Bazı iddialara göre Shar Pei cinsleri, M.Ö 2000 yılından meydana gelmişlerdir. 13. yüzyıllarda Hanedanlığın duvarlarında ve belirli yerlerde Shar Pei cinslerinin var olduklarına dair birçok kanıt bulunsa da tam olarak kökenleri belli değildir.
Hanedanlıkta bulunan heykeller Shar Pei cinslerine çok benzeseler de Pug ve Chow Chow cinslerini anımsatırlardı. Ayrıca başka bir iddiaya göre Shar Pei ve Chow Chow cinslerinin de dilleri mavi-siyah oldukları için aynı atalardan geldikleri düşünülmektedir.
Köyde yaşamlarını sürdüren çiftçiler, Shar Pei cinslerinin her işte kullanabileceklerini düşündüler. Dayanıklı ve güçlü oldukları için çoban köpeği, korumacı, bekçi, yırtıcı, hayvanlara liderlik eden, gereken durumlarda dövüş köpeği ve ağırlık taşıtmak üzere eğitildiler.
Bir zamanlar Çin’de komünistlik çok yayıldı ve köpek sahiplenme durumlarına karşı çıkıldı. Dolayısıyla birçok köpek cinsleri katledilerek ortadan kaldırıldılar. Geriye sadece birkaç tane Shar Pei cinsleri kalmıştı, onlarda Çin’in Hong Kong ve Tayvan bölümlerinde kalmışlardır.
Bu cinslere nadide gözüyle bakıldıkları için oradaki insanlar tarafından çok iyi bir şekilde korundular. 1960’lı yılların sonralarına HKC (Hong Kong Kennel Club) tarafından tanınıp tescil edilmişlerdir. 1970’li yıllarda birkaç tane Shar Pei cinsleri Amerika’ya götürülmüşlerdir.
Shar Pei cinslerinin nesilleri tehlike altına girmişti, çok zengin bir iş adamı onları bu durumdan kurtarmak için satın aldı. Yine de bu hareket onları kurtarmamıştı ve Amerikalılar Shar Pei cinslerinden çok az kaldıkları için sahiplenmek istediler.
Zamanla çok popüler hale gelerek sadece Amerika ve Çin’de değil, tüm dünyada ünlenmişlerdi. 1992 yıllarında AKC (American Kennel Club) Shar Pei cinsini tanıdı ve tescilledi. Şu an günümüzde çok popüler oldukları için en çok sahiplenilen cinsler arasında yer almaktadırlar.
Shar Pei Özellikleri
Köpek cinsleri arasından en farklı görünüme sahip olan Shar Pei cinslerinin vücudu katmanlı ve buruşuktur. Her yaş aldıklarında bu buruşuk görünüm kaybolur ve düzleşmeye başlar. Özellikle dış görünüşlerinin farklılıklarından dolayı popülerlik yakalasalar da kişilik bakımından da dört dörtlük köpeklerdir. Shar Pei cinslerinin tüm özelliklerini şöyle sıralayabiliriz;
- Kökeni: Çin
- Ortalama Boyutları: 47-52 cm
- Ortalama Ağırlıkları: 21-28 kg
- Diğer Adı: Yok
- Renkler: Bej Rengi, Siyah, Kahverengi, Kum Rengi, Mavimsi, Siyah, Krem Rengi
Karakter Özellikleri
Sahiplerine ne kadar sadık olsalar da inatçı, bağımsız ve kendi doğruları olan köpeklerdir. Aile fertlerine karşı bağımlılıkları yüksektir ve onları her türlü tehlikeden karşı korumak için kendilerini öne atarlar. Yabancı insanlara ve hayvanlara karşı güvensiz, şüpheci ve mesafeli davranırlar.
Özellikle köpeklerle hiç anlaşamazlar ve her an saldıracakmış gibi bakışlar atarlar. Bağımsız ve inatçı tarafları daha ağır bastıkları için mutlaka yavruluk dönemlerinden itibaren eğitim almalıdırlar. İlk önce yabancı insanlarla ve hayvanlarla iyi bir iletişim kurmaları için sosyalleştirme dersleri verilmelidir.
Meydana geldikleri yıllarda dövüş, bekçi, korumacı vb. alanlarda eğitildiklerinden içgüdülerinde her zaman baskınlık vardır. İyi bir şekilde eğitilirse, tam bir sevgi dolu ve sıcakkanlı köpekler olacaklardır. Fazla hareketli değillerdir, haliyle uzun soluklu egzersizler yapmayı pek sevmezler.
Zaten burunları basık ve derileri de buruşuk olduklarından sıcak havalara karşı hassasiyetleri oldukça fazladır. Daha çok evde zaman geçirmeyi severler, hatta diğer köpekler gibi fazla havlamadıkları için apartman ortamında yaşamaları çok uygundur.
Fiziksel Özellikleri
Güçlü, dayanıklı ve sağlam vücut yapıları vardır. Orta boyutlu köpekler olmalarına rağmen sanki büyüklermiş gibi görünüme sahiptirler. Aynı özellik bacak ve patilerinde de bulunmaktadır, hatta bacakları kalın oldukları için eski zamanlarda eşya taşımaları için görevlendirilirdi. Ortalama boyutları 47-52 cm, 21-28 kg kadar da ağırlıkları vardır.
Vücutlarına nazaran büyük ve gösterişli kafaları vardır. Burun bölgeleri kalın ve geniş olduğu için tıpkı ayıların burunlarına benzer. Chow Chow cinslerinin dilleri gibi Shar Pei köpeklerinin de dilleri mavi-siyahtır. Minik, düşük ve kısık göz yapıları olmalarına rağmen oldukça dikkat çekicidirler. Sanki yorgun ve uykusuz gibi bakışları vardır.
Shar Pei cinslerinin iki çeşit tüy yapıları vardır, bunlar at tüylü ve fırça tüylü olarak adlandırılırlar. At tüylüler isimlerinden de anlaşıldıkları gibi sert, dikenli ve dokunulduğunda rahatsız edicidirler. At tüylü Shar Pei cinslerine az rastlanılır. Fırça tüylüler ise yumuşak, yoğun ve kısa yapıya sahiptirler. Neredeyse tüm Shar Pei cinsleri fırça tüylüler kategorisinde yer alırlar.
Tüylerinden daha çok kırışık ve buruşuklukları ön plandadır. Dolayısıyla Shar Pei cinslerine ilk bakıldığında tüyleri yerine görünümlerinin farklılıkları göz çarpar. Genellikle siyah, bej, kahverengi, mavimsi, kum rengi, krem rengi ve kızılımsı renklerde tüyleri vardır. Shar Pei cinslerinin burun bölgesinin tamamı siyah renktedir, belki de bu onları Chow Chow cinslerinden ayıran tek özelliktir.
Shar Pei Bakımı
Kısa tüylere sahiptirler ama genel olarak seyrek tüy dökerler. Mevsimsel dönemlerde de tüy dökülmeleri artabilir. Bunları önlemek ve tüylerinin daha kaliteli olabilmesi için haftada 1-2 kez tarama-fırçalama işlemleri yapılmalıdır. Genel olarak temiz köpekler oldukları için sık banyo yapmalarına gerek yoktur. Kirlendiklerinde veya koku oluştuğunda uygun köpek şampuanıyla yıkanmalıdır.
Kısa tüyleri oldukları için daha çok derileri ön plandadır. Yıkama işleminden sonra mutlaka kırışık ve buruşuk derilerinin çok iyi kurutulmasına özen gösterilmelidir. Aksi halde enfeksiyonlar ve deri sorunları meydana gelebilir. Havlu kullanarak buruşuk derilerinin arası silinerek tamamen kurutulduğundan emin olunmalıdır.
Shar Pei cinslerinin tırnakları hızlı uzar ve her hareket ettiklerinde canları yanabilir. Dolayısıyla sürekli kontrol edilerek kesilmeli veya uygun ürünle törpülenmelidir. Haftalık olarak da göz, burun, ağız, diş, kulak ve pati kontrolleri yapılarak uygun solüsyonlarla temizlenmelidir.
Shar Pei Sağlık Durumu
Shar Pei cinslerinin gözlerinde (glokom, retina rahatsızlıkları, göz bozuklukları, göz akıntıları vb.), burunlarında (burunları kısa olduğu için yeterince iyi nefes alamazlar ve solunum problemleri meydana gelir. Çoğunlukla hırıltılı nefes alıp verme görülür) ve derilerinde (derileri buruşuk ve kırışık oldukları için hava alamaz ve enfeksiyonlar oluşabilir) sağlık sorunları görülebilir.
Hazımsızlık gibi sorunlar yaşamamaları için uygun, kaliteli ve marka mamalar seçilmelidir. İştahları gayet iyi olduklarından porsiyon miktarları düşük olmalıdır. Genel olarak yaşam ömürleri 8-12 yıl olarak belirlenmiştir ama bakımları düzenli yapılıp, tüm sağlık kontrollerinden geçip, beslenmelerine dikkat edildiği zaman bu süre uzayabilir.
Shar Pei Egzersizi
Genel olarak orta hareketli köpekler olarak bilinseler de mutlaka egzersiz zamanları geçirilmemelidir. Sahipleriyle beraber 1-1,5 km kadar hafif tempolu yürüyüşler yapabilirler. 1 saat kadar top oynama, nesne yakalama, parkta zaman geçirme, saklambaç, hareketli oyuncaklarla oynamak, sahipleriyle beraber oyun kurmak vb. gibi aktiviteleri uygulayabilirler.
Shar Pei cinsleriyle beraber yürüyüş yapılıp, oynanabilir ama asla koşu yapılmamalıdır. Burunları kısa ve hafif basık olduğu için rahat nefes alamazlar ve solunum rahatsızlıkları meydana gelebilir. Sıcak havalara karşı da hassasiyetleri oldukları için mutlaka ev serin olmalıdır ve gölgelik alanlarda egzersizlerini tamamlamalıdırlar.
Shar Pei Eğitilebilir mi?
İnatçı ve bağımsız yapılarından dolayı mutlaka yavruluk dönemlerinde eğitime başlanmalıdır. Verilmesi gereken temel eğitimler uygulandıktan sonra yabancı insanlarla ve hayvanlarla iyi bir iletişim kurabilmeleri için sosyalleştirme dersleri verilmelidir.
Shar Pei cinslerine iyi bir şekilde eğitim vermek için mutlaka baskın, otoriter, disiplinli ve lider vasıflı bir sahibe ihtiyaç vardır. Sahiplerinin ne kadar baskın ve ciddi olduklarını gördükleri zaman inat yapamayacakları için sahiplerinin dinlemek zorunda kalırlar.
Tam tersi çok zayıf, duygusal davranan ve sözünü geçirmeyen bir sahip olursa bağımsızlık seviyeleri artar ve komutları dinlemeyerek kendi bildiklerini yaparlar. Eğitime teşvik etmek için sevdikleri oyuncak, yemek, sevgi dolu kelimeler, ödül vb. kullanılabilir.
Birçok köpek sahibi bunu yanlış anlıyor; otorite, baskınlık ve liderlik demek psikolojik ve fiziksel şiddet demek değildir. Köpek eğitilmek istemediğinde yarıda bırakıp gitmek hiçbir işe yaramaz. Böyle bir durumda otoriteyi ve liderlik vasfı kullanarak komutlar yüksek sesle söylenmeli ve teşvik edilmelidir.