Shetland Çoban Köpeği

Shetland Çoban Köpeği cinslerinin ataları Border Collie ve Collie olarak bilinmektedir. Bu cinslerin diğer adı İskoç Çoban Köpeğidir. İsimlerini Norveç ve İskoçya arasında yer alan Shetland Adaları’ndan almışlardır. Shetland Adası’nda sadece İskoçya Çoban Köpekleri değil, Shetland koyunları ve Shetland midillileri de bulunmaktadır.

Shetland Çoban Köpeği’nin ismi “tonnie” kelimesinden üretilerek belirlenmiştir. Anlamı da Norveç dilinde “çiftlik ve koruma” anlamlarına gelmektedir. Zamanında Border Collie ve Collie cinslerinden üretilerek meydana gelmişlerdir. Sürüyü genişletmek ve korumayı daha çok arttırmak için her defasında farklı cinslerle çiftleştirilerek birçok köpek cinsi elde etmeyi hedeflemişlerdir.

İskoç Çoban Köpeği’nin yetiştirilmesindeki asıl amaç; koyunları ve tavukları gütmek, koyunları yırtıcı kuşlardan (o zamanlar cinsleri bilinmeyen yırtıcı kuşlar vardı ve koyunları kaptıkları gibi öldürme derecesine getiriyorlardı) ve diğer hayvanlardan korumaktı. Çiftlik hayvanlarına öncülük ederken aynı zamanda yabancı insanların da yaşadıkları ortama girmesini engelliyorlardı.

İlk Shetland Çoban Köpeklerine “Tonnie” isimleri layık görülmüştü. 1910 yıllarında İKC (İngiltere Kennel Club) tarafından isimleri “Shetland Collies” olarak belirlenmiştir. Shetland Çoban Köpekleri’nin hayranları bu ismi hiç beğenmediler ve karşı çıktılar. Daha sonra “Shetland Sheepdog” olarak isimleri değişmiş oldu ama birçok yerde kısaltılmış isim olarak “Sheltie” olarak hitap edildiler.

1911 yıllarında AKC (American Kennel Club) tarafından resmen tanındılar ve kabul edildiler. Shetland Çoban Köpekleri’nin melezlenmeleri ve minyatür Collie olmaları konusunda birçok tartışma yaşanmıştır. En sonunda İskoçya ve İngiliz köpek yetiştiricileri bir araya gelerek uzun toplantılar sonucunda bu cinsler Minyatür Collie olmalarına karar verilmiştir. 1970 yıllarından sonra popülerlikleri daha çok artarak herkes tarafından tanınmışlardır.

Shetland Çoban Köpeği Özellikleri

Görünüşleri bakımından çok tatlı olan Shetland Çoban Köpekleri, uysal ve sıcakkanlı olmalarıyla tanınırlar. Meydana geldikleri zamanlarda koruma üzerine görev aldıkları için boş kalmayı hiç sevmezler ve sürekli hareket halinde olmak isterler. Böylesine zeki ve görevlerine bağlı olan İskoç Çoban Köpekleri eskilerden günümüze kadar hala popülerliklerini korumaktadırlar. Türkiye’de pek görülmeseler de diğer ülkelerdeki sahiplenilme sayıları oldukça fazladır.

• Kökeni: Shetland Adası
• Ortalama Boyutları: 34-42 cm
• Ortalama Ağırlıkları: 7-12 kg
• Diğer Adı: İskoç Çoban Köpeği
• Renkler: Kahverengi, Siyah, Samur, Beyaz, Krem, Karamel, Bal Rengi, Mavimsi, Desenli, Çok Renkli veya Noktalı

Karakter Özellikleri

Shetland Çoban Köpekleri sahiplerine çok düşkün ve bağlıdırlar. Günlük hayatlarında asla tek başlarına zaman geçirmek istemezler, sürekli sahiplerinin yanlarında olmayı tercih ederler. Fazlasıyla sıcakkanlı, arkadaş canlısı, sadık ve neşeli köpek cinslerindendirler. Yabancı insanlara ve hayvanlara karşı son derece mesafeli dururlar ama çocukları çok severler. Yabancı çocukları görseler bile yanlarına giderek oyun oynamak isterler ve korumacı davranırlar.

İnanılmaz derecede zeki köpeklerdir, bir insan zekasına denk gelecek kadar akıllı oldukları söylenmektedir. Hayatlarındaki tek gayeleri sahiplerini ve aile fertlerini mutlu etmek oldukları için öğrenmeye çok açıklardır, dolayısıyla eğitimleri de çok kolaydır. Shetland Çoban Köpeklerini yavruluk dönemlerinde iyi gözlemlemek gerekir, hangi konularda yetenekleri varsa mutlaka o yolda eğitim verilmelidir.

Yaşadıkları evi ve ortamı sanki vücutlarındaki bir parçaymış gibi hissederek yoğun korumaya alırlar. Anlaştıkları hayvanları her türlü tehlikelere karşı korurlar ve sürekli yanlarında dolaşırlar. Zaten çoban köpekleri oldukları için çiftlik alanında yaşıyorlarsa, koyunları güderler ve zekalarını kullanarak onlara öncülük ederler. Bazen eğlenceli yanları tutarak özgürce hareketlerde bulunurlar ve herkesi kendilerine güldürürler.

Fiziksel Özellikleri

Shetland Çoban Köpekleri’nin ortalama boyutları 34-42 cm ve 7-12 kg ağırlıkları vardır. Boylarına göre daha uzun gövde yapıları vardır. Güçlü, kaslı, dayanıklı vücutlarıyla çok hızlı koşabilirler ve istedikleri zaman kendilerini kolaylıkla durdurabilirler. Bacakları uzun olduğu için kendi boylarından daha yükseğe zıplayabilirler ve tırmanabilirler. Bacaklarında uzun tüyler vardır ama ayaklarında daha kısa tüyler bulunmaktadır.

Kafa yapıları, vücutlarıyla aynı orantıda olmalarına rağmen burundan çene kısmına kadar sivri yapıları vardır. Kulakları oval şekildedir ve uçları hafifçe aşağı doğru kıvrık şekilde dururlar. Gözleri o kadar güzeldir ki, dikkatli bakıldığı zaman badem şeklinde ve çekik göz yapıları vardır. Genellikle koyu göz rengine sahiptirler ama bazı Shetland Çoban Köpekleri’nde mavi ve hafif yeşile kaçan göz renkleri de olduğu görülmüştür.

Uzun, düz, yumuşak, yoğun ve çift katmanlı tüy yapısına sahiptirler. Tüylerinin alt katmanı, üst katmanına göre daha yumuşak ve sıkıdır. Bacak, kafa, sırt ve karın bölgesindeki tüylerinin daha uzun olduğu bilinmektedir. Özellikle boyun bölgesindeki tüyleri daha yoğun ve uzun olduğu için aslan gibi yeleleri de vardır. Tüyleri genel anlamda o kadar yoğundur ki, uzaktan bakıldığında köpeğe değil de kutup ayısına benzetilebilirler.

Genellikle siyah, krem, beyaz, kahverengi, mavimsi, samur, karamel, bal rengi tüy renklerine sahiptirler. Bazı Shetland Çoban Köpeklerinin çok renkli, desenli, çizgili veya düz renk üzerinde birkaç tane nokta deseni olduğu da görülmektedir. Çoğunlukla karın bölgeleri beyaz olur ama vücutlarının diğer yerlerinde renk geçişlerine sahiptirler.

Shetland Çoban Köpeği Bakımı

Çift katmanlı ve yoğun tüylere sahip oldukları için kalitelerini kaybetmemeleri adına yoğun bakıma ihtiyaç duyarlar. Tüylerini haftada 2-3 kez düzenli olarak uygun ürünle taramalı ve fırçalanmalıdır. Özellikle vücutlarının boyun, bacak, kafa, sırt ve karın bölgesinde daha yoğun tüyler bulunduğu için aralarına yabancı nesneler (ot, taş, çimen, dal parçaları, böcek, yaprak vb.) girebilir.

Bunları önlemek adına düzenli tıraş ettirilebilir ve böylece tüy bakımının yoğunluğu azaltılabilir. Yine de vücudunun her yerini tıraş yaptırmamalı, çünkü tüylerinden dolayı soğuğa karşı dayanıklılık gösterdikleri için üşüyebilirler. Evde yaşıyorlarsa, tüyleri kısaltılabilir ama sürekli dışardalarsa hangi bölgelerine yabancı nesne giriyorsa orası biraz tıraş ettirilebilir.

Genel anlamda seyrek tüy dökerler ama mevsimsel geçişlerde tüy dökülmeleri yoğunlaşabilir. Bu zamanlarda tarama işlemlerinin sayıları arttırılarak tüy dökülmelerinin önüne geçilebilir. Banyo ihtiyaçları pek yoktur ama çok kirlendikleri zaman uygun köpek şampuanı kullanarak banyo yaptırılabilir.

Shetland Çoban Köpeği Sağlık Durumu

Bu cinslerin genel olarak sağlıklı ve herhangi bir genetik rahatsızlığı taşımadıkları bilinmektedir. Beslenmelerine, tüy bakımlarına, göz, kulak, ağız-diş, psikolojik-fiziksel sağlıklarına dikkat edilip, düzenli olarak veteriner kontrolünden geçtikleri müddetçe hep sağlıklı olacaklardır. Shetland Çoban Köpekleri’nin ortalama yaşam ömürleri 12-14 yıl olarak belirlenmiştir.

Shetland Çoban Köpeği Egzersizi

Yerine göre hareketli ve sakin olan İskoç Çoban Köpekleri’nin orta derece egzersize ihtiyaçları vardır. Sahipleriyle beraber yapacakları 1,5-2 km orta tempolu yürüyüşler, 45-60 dakika kadar kovalama, saklambaç, nesne yakalama, oyuncaklarla oynama, top yakalama, halat çekme, frizbi oynama, zıplamalı veya atlamalı oyunlar oynatılabilir.

Avcılık içgüdülerini daha da fazla geliştirmek için hareketli oyuncaklardan yardım alınabilir. Ayrıca gökyüzündeki uçakları ve kuşları yakalayacakmış gibi zıplamayı sevdikleri için bu tarz oyunlar kurulabilir. Çiftlik ortamında yaşıyorlarsa, koyunları veya diğer hayvanları güdecekleri için günlük egzersizlerini karşılamış olacaklardır.

Shetland Çoban Köpeği Eğitilebilir mi?

Çok zeki köpek cinsleri oldukları için ağızdan çıkan her kelimeyi hemen algılayabilirler. Sahiplerini mutlu etmeyi sevdikleri için onların dediklerini iki etmeden hemen kendilerine verilen görevleri yerine getirirler. Bu özelliklere sahip oldukları için eğitilmeleri oldukça kolaydır ve kısa zaman içerisinde istenilen eğitimli köpek seviyesine geleceklerdir.

Shetland Çoban Köpekleri ses çıkarmayı çok sevdikleri için durup dururken havlarlar. Ayrıca mutlu olduklarında, kızdıklarında, dikkat çeken bir şey gördüklerinde veya hareket halindelerken bile duygularını belli etmek için hep havlamayı seçerler.

Yavruluk dönemlerinde özellikle havlama özelliklerini azaltmak için ayrı eğitim verilmelidir. “Sus, hayır, şşşt, ismiyle hitap ederek uyarma, mimik hareketleriyle kızılması vb.” gibi uyarılarak yaparak susması gerektiğini bilmelidirler. Yabancı insanlarla ve hayvanlarla daha iyi iletişim kurabilmeleri için sosyalleşme dersleri verilmesi de çok önemlidir.