Çoban köpeklerinin atası olarak bilinirler. Koyun gütme, liderlik etme ve yönlendirme konularında çok yeteneklidirler. Çiftçilerin bir numaralı personelleridir.
Border Collie 1800’lü yıllardan beri Britanya’da korumacı, bekçi ve koyunları gütme işlerinde kullanılıyorlardı. Border Collie cinslerinden önce bu işleri yapan asıl koyun gütme köpekleri mevcuttu. Görevlerini o kadar iyi yapıyorlardı ki, tüm çiftçiler o köpekler olmadan yapamıyorlardı. Onlar da tıpkı bu köpekler gibi yetenekli olmaları için birçok çalışmalar yapılmıştır.
Köpekler arasındaki karakteri en iyi ve çalışkan olanlarla melezlenme işlemleri yapılmıştır. Ortaya çıkan her köpeğe farklı isimler verilmiştir. Border Collie’ler meydana geldiklerinde çoban köpeklerine çok benzerlik gösterdiklerini fark etmişlerdir. “Collie” kelimesi İskoçya dilinden geldiği için İskoçyalılar Border Collie’leri çok benimsemişlerdir.
Daha sonra herkes tarafından “Border Collie İskoç Çoban Köpeği” olarak bilindiler. 1870’li yıllarda İngiltere’de Çoban Köpekleri yarışması yapıldı. Border Collie, diğer çoban köpekleri gibi koyunları sıkıştırarak liderlik etmek yerine, gayet sakin bir şekilde duruşu ve korkutucu bakışlarıyla koyunları gütmüştür.
Herkes bu duruma o kadar çok şaşırdı ki, kısa süre içerisinde popülerlikleri aniden artmıştır. Daha sonra Kraliçe Victoria gezdiği bölgelerden birinde Border Collie görüp çok beğenmiştir. Onlara fazlasıyla ilgi duyup, sahiplendikten sonra tüm halk bu cinslere çok değerli gözüyle bakmışlardır.
1915 yıllarında İskoç ve İngiliz kulüpleri tarafından “Border Collie” ismiyle kaydedilmişlerdir. Daha sonra Border Collie köpekleri Amerika’ya getirildi. Amerikalı çiftçiler, Border Collie köpeklerinin koyunlarla olan iletişimi ve yeteneklerini görür görmez bayıldılar. 1915 yıllarında AKC (American Kennel Club) tarafından resmen kabul edilmişlerdir.
Border Collie Özellikleri
Eskiden olduğu gibi günümüzde de çoban köpeklerinin ataları olarak bilinirler. Sanki dünyaya koyunları gütmek ve düzen sağlamak için gelmişlerdir. Özellikle bu konuda yetenekleri oldukları için çiftçilerin bir numaralı yardımcılarıdır. Mükemmel zekaya ve şaşırtıcı karaktere sahip olan Border Collie cinslerinin tüm özelliklerini sıraladık;
- Kökeni: Britanya
- Ortalama Boyutları: 46-60 cm
- Ortalama Ağırlıkları: 14-26 kg
- Renkler: Siyah-Beyaz, Gri-Beyaz, Karamel-Beyaz, Kahverengi-Beyaz, Gri-Siyah-Beyaz gibi üç renklerde görülebilirler
- Diğer Adı: İskoç Çoban Köpeği, Highland Collie
Karakter Özellikleri
Yüksek zekaları ve yetenekleriyle çoban köpeklerinin atası olmuşlardır. O kadar hızlı koşarlar ki, çoğu zaman onları durdurmak çok zordur. Bu kadar enerjik ve hareketli olmalarına rağmen hiç durmak nedir bilmezler. Daha dinlenmeden işten işe koşarlar ve sahiplerini memnun edebilmek için yorulmadan çalışırlar. Diğer köpekler gibi boş kalmayı asla sevmezler, onları yatarken görmek neredeyse imkansızdır.
Her ne kadar işkolik ve sert duran köpekler olsalar da aslında çocuk gibidirler. Aileye o kadar bağlıdırlar ki, onların kucaklarına çıkıp oturmayı veya suratlarını yalamayı çok severler. Özellikle aileleri tarafından takdir edilmesi, pozitif kelimeler kullanılması, ödül maması verilmesi, fiziksel ve psikolojik sevgi gösterilmesi onlar için çok önemlidir.
Yabancı insanlarla ve hayvanlarla pek anlaşamazlar. Çoban köpekleri oldukları için sadece çiftlik hayvanlarıyla iyi bir iletişim kurabilirler. Yabancılarla anlaşmaları için mutlaka sosyalleştirme dersleri verilmelidir. Border Collie köpekleri, koyunları gütme ve liderlik etme gibi görevleri oldukları için apartman ortamına uyum sağlayamazlar. Bahçeli evlerde, çiftlik alanlarında veya geniş bir arazide yaşamlarını sürdürmeliler.
Fiziksel Özellikleri
Border Collie’lerin ortalama 46-60 cm boyutları, 14-26 kg ağırlıkları vardır. Orta boyutlu olmalarına rağmen oldukça atletik yapıya sahiptirler. Oval kafa yapıları vardır ve yüz hatları da çok belirgindir. Alın bölgeleri hafif çıkıktır ama yandan bakıldığında daha çok belli olur. Çene kasları güçlü oldukları için dişleri de keskin ve ısırıkları kuvvetlidir.
Gözleri badem ve orta şeklindedir. Herhangi bir şeye dikkat kesildiklerinde gözlerini daha çok açarlar ve hiç kırpmazlar. Genellikle ela, koyu kahverengi, siyah, karamel, kehribar veya ela göz renklerine sahiptirler. Bazı Border Collie köpeklerinin her iki gözlerinin de farklı renklerde olduğu görülebilir. En çok siyah-mavi, kahverengi-ela ve kehribar-ela göz renkleri görülür.
Çift katmanlı, yoğun, orta uzunlukta ve sıkı tüyleri vardır. Üst katmanındaki tüyler kalın, alt katmanındaki tüyler ise daha yumuşaktır. Eski zamanlarda Border Collie köpekleri farklı köpeklerle melezlendikleri için iki farklı tüy yapılarına sahiptirler. Kısa tüylü Border Collie cinslerinin tüyleri pürüzsüz, kısa ve düz tüyleri vardır.
Uzun tüylülerin ise boyun, kuyruk ve bacak bölgelerinde vücutlarına nazaran daha yoğun tüyler bulunmaktadır. Genellikle siyah-beyaz, gri-beyaz, karamel-beyaz, kahverengi-beyaz, gri-siyah-beyaz tüy renkleri vardır. Bazı Border Collie’lerin farklı renklerde üçlü renk kombinasyonları da görülebilir.
Border Collie Bakımı
Border Collie’lerin iki farklı tüye sahip olduklarını belirtmiştik. Hangi tüye sahip olurlarsa olsunlar tüylerinin kalitesinin düşmemesi için haftada 2 kez tarama-fırçalama uygulaması yapılmalıdır. Uzun tüylü Border Collie köpekleri, kısa tüylülere göre daha çok tüy döktükleri için haftada 3 kez tarama-fırçalama yapılabilir.
Sıklıkla banyo yapma ihtiyaçları olmadığı için sadece kirlendiklerinde veya koktuklarında uygun köpek ürünleriyle yıkanabilirler. Yıkanma işleminden sonra havluyla ıslaklık alınmalı, daha sonra fön makinesinin düşük ayarında tüyleri kurutulmalıdır. Bu işlemler yapılırken mutlaka tüylerin tamamen kuruduğundan emin olunmalıdır.
Eğer banyo yaptırılmayacaksa, her egzersizden veya gezmekten geldikten sonra nemli bezle kirlenen bölgeler silinebilir. Tırnakları düzenli olarak kontrol edilmelidir ve fazla uzamadan kesilmesi gerekmektedir. Ayrıca kulak, göz, pati, ağız-diş ve genel vücut bakımları da mutlaka yapılmalıdır.
Border Collie Sağlık Durumu
Border Collie köpekleri genel olarak sağlıklıdır. Her köpekte görüldüğü gibi kalça displazisi, eklem rahatsızlıkları, göz ve göz hastalıkları ve sağırlık gibi durumlar görülebilir. Bunları önlemek için düzenli olarak veteriner muayenesinden geçilmeli ve erken teşhis için belirlenen aralıklarda genel rutin kontroller yapılmalıdır.
Yaşama süreleri 10-15 yıl olarak bilinse de aslında bunun uzayıp kısalması sahiplerine bağlıdır. Border Collie sahibiyseniz; aşıları, genel muayeneleri, düzenli beslenmeleri, egzersizleri, gezmeleri, psikolojik ve fiziksel sağlıkları ne kadar iyi olursa yaşam süreleri de uzun olacaktır.
Border Collie Egzersizi
Çok enerjik, aktif ve hareketli köpekler oldukları için egzersiz seviyeleri yüksektir. Koyunları gütme, liderlik etme, koruma, bekçilik, yönlendirme ve düzeni sağlamak gibi görevleri olduklarından aslında enerjilerini atmış oluyorlar. Yine de o kadar hareketli olmalarına rağmen yorulmak nedir bilmedikleri için hala aktif olmak isteyebilirler.
Sahipleriyle beraber 3.5-4 km hafif tempolu koşu veya yürüyüş yapmaya bayılırlar. Diğer köpekler gibi basit oyunları sevmedikleri için frizbi, parkurlardan geçme, oyun parkları, ralli, top yakalama, nesne geri getirme ve koku sürme gibi aktivitelere bayılırlar. Bu aktiviteler için günlük 2 saat kadar zaman ayırmanız çok yeterli olacaktır.
Border Collie Eğitilebilir mi?
Çok akıllı oldukları için eğitilmeleri de oldukça kolaydır. Henüz yavruluk dönemlerinde temel ve sosyalleştirme eğitimleri verilirse, diğer eğitim derslerini daha kolay öğrenebilirler. Sahipleriyle aralarındaki bağ ne kadar güçlü olursa, çalışma ve eğitilme azimleri de yüksek olacaktır. Pozitif kelimeler, ödül mamaları, motive edici sözler vb. kullanılarak eğitim zamanlarının daha kaliteli geçmesine yardımcı olunabilir.
Her şeyi çok kolay bir şekilde öğrenebildikleri gibi, kötü şeyleri de hemen öğrenebilirler. Dolayısıyla sahiplerinin hareketlerine ve davranışlarına çok dikkat etmesi gerekmektedir. Diğer hayvanlara şefkatle yaklaşılmalı, aile ortamındaki saadete dikkat edilmeli ve pozitif olunmaya özen gösterilmelidir. Temel yetenekleri koyun gütmedir, fakat farklı konularda da eğitim verilerek yönelimleri başarılı şekilde değiştirilebilir.
