Kedileri tanımamızı sağlayan kedi kuruluşları hakkındaki içeriğimizde dünyanın en saygın kedi dernekleri ile ilgili merak edilenleri sizlerle paylaştık.
Kediler engin bir derya ve onlar hakkında her geçen gün yeni bir şeyler öğreniyoruz. Peki nereden öğreniyoruz? Kediler hakkındaki en güvenilir bilgi kaynaklarından biri dünyanın hemen her yerinde faaliyet gösteren kedi dernekleri. Kedileri tanımamızı sağlayan, cinslerin özelliklerini, soyağaçlarını, kedi lisanlarını ve kedi yarışmalarını düzenleyen bu dernekler ailemiz, kedimiz ve bizim için önemli bir yerde.
Kedi dernekleri ne yapar? İlk kedi derneği ne zaman kuruldu? En büyük kedi derneği hangisi? Tüm bu sorulara ve benzerlerine yanıt aradığımız içeriğimize hoş geldiniz.
Kedi Dernekleri Ne Yapar?
Kedi dernekleri yerel, ulusal veya uluslararası ölçekte belli cinsleri veya tüm cinsleri kapsayacak şekilde cins standartları belirleme, kedileri kimliklendirme, soyağacı takibi yapma, yetiştiriciler ile kedi severleri bir araya getirme amaçlarıyla kurulmuş kâr amacı gütmeyen organizasyonlardır. Bildiğimiz kedi cinslerinin neredeyse hepsi en az birkaç kedi derneği tarafından tanınmış veya onların düzenlediği kedi yarışmalarına katılmıştır. Bir kedi cinsinin cins olarak kabul edilmesi de yetiştirilmesi de aşağıda sıralanan dernekler veya bunlara benzer organizasyonlar tarafından belirlenen standartlara göre yapılmaktadır. Kedi derneklerinin herhangi bir kedi severi ilgilendiren faaliyeti temelde sahiplenilecek kedinin soyağacını bilmemizi sağlaması ve cinsler hakkında bilgilendirici faaliyetler yürütmesidir. Ayrıca kedi gösterileri de birkaç güzel kedi görmek için harika olabilir 😊
En Popüler Kedi Dernekleri
Kedi kuruluşları bazı temel farkları olsa da aslında hemen hemen aynı işleri yürütmektedir. Fakat önemli olan güvenilirliktir. Bir kedi kuruluşu insanlara güven verdiği kadar büyük olabilir. Dünyada kabul gören standartları ve uygulamaları takip eden saygın kedi kuruluşlarını tanıtırken ikiye ayıracağız. Amerika ve diğerleri…
Amerika Merkezli Kedi Dernekleri
Kedi cinslerinin çoğu Avrupa, Afrika ve Asya kökenli olmasına rağmen kedi örgütleri Amerika’da daha kurumsal bir yapıya çok daha hızlı kavuşmuş ve biraz da geçtiğimiz yaklaşık 150 yılın uluslararası meseleleri Amerika kıtasını kedilerle ilgilenmeye daha müsait kılmıştır.
American Cat Association (ACA)
American Cat Association, Türkçe adıyla Amerika Kedi Derneği, Amerika’da kurulmuş en eski kedi derneklerinden biridir. Köklü bir dernek olsa da günümüzde eski popülaritesini pek çoğu kendisinden ayrılan örgütlenmelere karşı koruyamamıştır. Derneğin kökeni İngiltere Kedi Kulübü’nün kurucu olan Leydi Marcus Beresford’a kadar dayandırılabilir. 1897’de Chicago eyaletinde kurulan Beresford Cat Club, derneğin ortaya çıkışında önemli bir rol oynamıştır. Beresford Kedi Kulübü, Amerika’da düzenlenen ilk kedi gösterisine sponsor olmanın yanında Amerikalı kedilerin ilk soyağacını oluşturmuş ve kedi gösterilerinin kurallarını belirlemişti.
Bunlar gibi ilk olma niteliği taşıyan önemli çalışmaların ardından 1904’te Beresford Cat Club’ın birkaç üyesi örgütlenerek American Cat Association’u kurdu. Bu derneğin kurulmasının temel amacı uluslararası standartlara uyum sağlayabilmek ve diğer ülkelerdeki kedilerle birlikte soyağaçlarının takip edilebilmesiydi.
Amerika’nın İllinois eyaletinde kurulan American Cat Association kendisine bağlı pek çok kulüple birlikte kedi gösterilerine, cinslerin tanıtılmasına ve yetiştirilmesine hizmet etme amacı taşıyor. Ayrıca Beresford Kulübü de hâlen American Cat Association çatısı altında faaliyet göstermeye devam ediyor.
ACA kuruluşundan günümüze kadar ırk standartları belirleme, kedi satışı için ücret tarifesi oluşturma, kedileri kimliklendirme, soyağaçlarını koruma, yetiştirici ile kedi sahipleri arasında güveni tesis etme gibi faaliyetlerini sürdürerek kedi cinslerinin korunmasını ve uygun şartlarda yetiştirilmesini hedefliyor.
Cat Fanciers Association (CFA)
Cat Fanciers Association da neredeyse ACA kadar eski bir organizasyon. İsmi Türkçeye “Kedi Meraklıları Derneği” veya “Kedi Hayranları Derneği” olarak çevrilebilen dernek ACA’dan iki yıl sonra 1906 yılında ACA’dan ayırlanlar tarafından kurulmuştur. Günümüzde en geniş safkan kedi kaydını tutan dernek olan CFA aynı zamanda uluslararası alanda sözü geçen, saygın bir kedi derneği olarak cins standartları konusunda belirleyici bir kuruluş konumundadır.
1906 yılındaki kuruluşunun hemen ardından soyağaçlarını yayınladı. 1907’de ilk büyük toplantısını yapan dernek 1920’lere kadar hızlı büyümesini sürdürmüş ve kedi yetiştiriciliği, soyağaçları gibi konularda ciddi bir yol katetmiştir.
1958’e kadar belli bir ofisi bile olmadan faaliyet gösteren CFA üyelerinin katkıları ve çalışanlarının derneği sahiplenişi sayesinde kısa sürede gelişerek o kadar çok kedi kaydetti ki şu anda bünyesinde müze, kütüphane gibi araştırma alanları bulunan Küresel Merkez olarak adlandırılan koskoca bir tesiste faaliyete devam ediyor. CFA Vakfı bünyesindeki kütüphane başta 700 ciltten fazla soyağacı kitabına, pek çok süreli yayına, CFA yıllıklarına ve kediler hakkında kitaplara ev sahipliği yaparken CFA Foundation Feline Tarih Müzesi adındaki müzede ise kedi tarihine dair eşyalar, kediler hakkında kültür – sanat eserleri vb. sergileniyor.
Günümüzde CFA yaklaşık 600 üye kulübüyle her sezonda yaklaşık 400 kedi gösterisi lisanslayan devasa bir organizasyon hâlini almış durumda. Bugüne kadar 2 milyondan fazla safkan kedi kaydetmiş olan CFA’nın bir de 4 sayfalık bir anayasası var. Bu anayasa çerçevesinde CFA’nın temel hedefleri; kedi araştırmaları ve damızlık yardımı gibi faaliyetlerle kedilerin refahına katkıda bulunmak, cins standartlarının sağlanması ve soyağacının tutulması, üye kulüplere destek olmak, safkan kedi yetiştiricileri ile kedi satın alanların haklarını korumak gibi misyonları bulunuyor.
American Cat Fanciers Association (ACFA)
1955 yılında kendisini “ilerici” olarak tanımlayan bir grup kedi meraklısı tarafından kurulan American Cat Fanciers Association’ın, kuruluş ilkesi temelde demokratik düşünceye dayanıyordu. Büyük ihtimalle diğer kedi derneklerinde ses bulamayan veya bu derneklerin uygulamalarından memnun olmayan kurucuların kediler alanında kâr amacı gütmeyen kuruluşlara getirdiği yenilik de demokratik ortamdı. Amerika Kedi Meraklıları Derneği, ACFA dernek içi demokratikleşme yolunda yaptığı yeniliklerle üyelerine dernek politikalarında daha etkin olabilme imkânı sunuyordu. Yönetimin kararları, üyelerin onayı alınmadan tüzüğe veya kayıt kurallarına işlenmiyor, yetiştiriciler cins standartlarının belirlenmesinde söz sahibi oluyordu.
ACFA’nın yenilikleri bunlarla da sınırlı değildi. Pek çok ilkin öncüsü olmuştu. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Şampiyonluk sınıfı kuruldu
- Grand Championship adı altında şampiyonalar düzenledi
- Yetiştiriciler ve üyeler için eğitim faaliyetleri düzenledi
- Cins seminerlerini başlattı
- Ev hayvanları için farklı kategorilerde yarışmalar başlattı
Bu yenilikler ve katılımcı yönetim anlayışı sayesinde kısa sürede ilgi toplayan ACFA bugün de faaliyetlerini sürdürmektedir. Kedi yarışmalarında uyguladığı farklı puanlama sistemi herhangi bir kedinin yarışmayı kazanma şansını artırmakta bu yüzden özellikle küçük yetiştiriciler veya sadece kedi sahibi olanlar için daha cazip hâle gelmektedir. Öte yandan bilgi verme amaçlı ilgi çekici yayınlar, internet sitesinde yayınlanan bilgilendirici makaleler, eşit katılım imkânı, adil temsiliyet ve eğlenceli kedi şovlarıyla faaliyetlerini zenginleştirerek devam ettirmektedir.
Canadian Cat Association (CCA)
Canadian Cat Association yani Kanada Kedi Derneği, Kanada’nın kedi varlığına katkıda bulunmak için 1960 yılında Kanadalı küçük bir grup kedi meraklısı tarafından kurulmuştur. Dernek kurulana kadar Kanada’da yetiştirilen kedilerin ABD veya Avrupa merkezli kedi kuruluşları tarafından kaydedilmesi gerekiyor bu kayıt ve takip zorluğu da düzensiz soyağaçlarına sebep oluyordu. Derneğin temel amacı Kanada’da yaşayan tüm kedilerin refahına katkıda bulunmak, soyları iyileştirmek ve kedi soylarını kaydetmektir.
Kuruluşunun ardında oldukça iyi bir düzeyde ilgi gören dernek, kuruluşunu takip eden yıl soyağacı haritalama kitabı hazırlamayı başardı. Bunun ardından kısa sürede derneğe bağlı kulüpler kuruldu ve kedi gösterileri düzenlenmeye başladı. CCA’nın standartları ve kayıtları dünyanın saygın kedi kuruluşları tarafından kabul ediliyor. Derneğin web sayfasında bu alanda en büyük olmadıkları fakat hizmetlerinin eşsiz olduğu belirtilerek en az büyük dernekler kadar titiz çalıştıklarına vurgu yapılmış. Kurulduğu günden bu yana yaklaşık 190.000 kedi kaydı yapan CCA gelecek vizyonunu da bu kaliteli hizmet çerçevesinde çizerek tüm kedileri daha iyi şartlarda yaşatmaya adanmışlığı temel ilke ve görev olarak kabul ediyor.
Diğer Kedi Dernekleri
Her ne kadar bu işin merkezi olarak ABD kabul edilse de dünyanın her yerinde kedi meraklıları örgütlenmiş ve birçoğu faaliyetlerini en az Amerika dernekleri kadar titiz yürütebilmiştir. Kabul gören ve standart belirleyen saygın kedi kuruluşlarından bazıları dünyanın çeşitli yerlerini merkez edinmiş olabilir. Hiç fark etmez, bizim için önemli olan kedilerle ne kadar ilgilendikleri
The International Cat Association (TICA)
Günümüzde dünyanın en büyük kedi kayıt kuruluşu olan The International Cat Association 22 Haziran 1979’da Georgia Morgan ve birkaç kedi tutkunu tarafından kurulduğunda ilerici fikirleri ve yenilikçi hayalleri olan küçücük bir kuruluştu. Amerika’da kurulan The International Cat Associationbaşlangıçta yerel bir kedi derneği gibi görünse de adından da anlaşılacağı gibi (Uluslararası Kedi Derneği) ABD sınırlarını aşmayı ve tüm dünyada faaliyet göstermeyi hedefliyordu. Washington’da düzenlenen ilk kedi gösterisinden birkaç ay sonra Kanada’da bir gösteri planlanması bunun açık bir göstergesiydi. Kuzey Amerika’da farklı yerlerde gerçekleşen kedi gösterilerinden sonra ilk olarak All Japon Club iş birliği ile Japonya’da faaliyet göstermeye başlamasının günümüze kadar Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa, Afrika ve Asya’daki 50’den fazla kulübüyle tüm dünyada yapılanmasını büyütmeyi başarmıştır.
TICA başta kedi kaydı olmak üzere soyağacı kaydı tutma, lisanslı kedi gösterileri düzenleme, tüm cinsler için cins standartları oluşturma, kedi sahipleri ve yetiştiricileri teşvik etmek için ödüllendirme, kediler hakkında bilgilendirici eğitim ve yayın faaliyetleri düzenleme, kedi sahipleri arasında ilişki kurulabilecek bir alan oluşturma gibi misyonlar taşımaktadır. Bu misyonlar çerçevesinde hedeflerini büyük tutan TICA, tüm kedilerin kaydı başta olmak üzere diğer faaliyetlerini en yaygın biçimde sürdürmeyi ve genişletmeyi hedeflemektedir.
Governing Council of the Cat Fancy (GCCF)
Bu kedi kuruluşunun adını Türkçeleştirmek gerçekten de zor ama kısaca kedilerle alakalı bir yürütme konseyi olduğu söylenebilir. Adıyla tarihi arasında sıkı bir bağlantı olan Governing Council of the Cat Fancy 1910 yılında İngiltere’deki birkaç kedi kayıt kuruluşunun bir araya gelmesiyle kurulmuş bir kedi kuruluşudur. İngiltere’de faaliyet gösteren kuruluşun tarihçesindeki en ilginç nokta 2011 yılında şirketleşmiş olmasıdır. Kuruluş bunun geleceklerini güvence altına almak için yapıldığını söylese de amacını anlamak pek de mümkün değil.
Derneğin faaliyetleri yine diğerlerinde olduğu gibi cins standartları belirlemek, yeni kedileri kaydetmek, yetiştiriciler ve kedi severler arasında köprü olmak ve kedi gösterileri düzenleyerek cinsleri tanıtmak olsa da kedi sigortası gibi daha “ticari” faaliyetleri de bulunuyor.
GCCF 150’den fazla kulübü bünyesinde barındırarak yılda yaklaşık 150 kedi gösterisi düzenlenmesini sağlıyor. Bugüne kadar 25000’e yakın kedi kaydeden GCCF kedi sağlığı ve davranışı gibi konularda bilgilendirici yayınlar da yapıyor.
Australian Cat Federation (ACF)
Australian Cat Federation, Avustralya Kedi Federasyonu, 1972’de kurulduğunda Australia National Cat Federation (Avustralya Ulusal Kedi Federasyonu) ismini taşıyordu. Bu isimle kurulduğunda ülkede faaliyet gösteren çeşitli kedi örgütlerini bir araya getirmeyi hedefleyen federasyon, kuruluşunu takip eden yıl isim değişikliğine giderek bugünkü adını aldı. 1972’den bu yana kedi gösterileri düzenleyen, süreli yayınlar çıkaran ve kedi örgütü üyelerinin haklarını korumak üzere çalışmaktadır.
Üye örgütler için bir tavsiye kuruluşu olarak kabul edilen ACF’nin temel faaliyet ve amaçlarından bazıları şunlardır:
- Kedi yetiştirme ve cins standartları belirlemek ve üyeleri bunlara uymaya teşvik etmek
- Yarışma, ödül, sertifika düzenlemek
- Üye kuruluşlar arasında iş birliği sağlamak
- Tanınan kedi ırklarının standartlarını korumak
China Cat Aficionado Association (CAA)
Çin Kedi Meraklıları Derneği, China Cat Aficionado Association, resmi olarak 2001 yılında kurulmuştur. Başlangıçta bağımsız olarak kurulan CCAA 2002 yılında ACFA (American Cat Fanciers Association) ile bir iş birliği kurarak ACFA’ya bağlandı. Bir kayıt ve lisans derneği olarak faaliyet gösteren CAA safkan, melez, başıboş veya vahşi her kediye daha iyi yaşam standardı sağlamayı hedeflemektedir. Bunun yanında tüm kedi kuruluşları gibi kedi şovları ve bilgilendirici faaliyetler de yürüten CAA bağlılığı sebebiyle ACFA standartlarını takip ederken Çin’in yerel kedisi olan Dragon Li cinsini dünyaya tanıtmayı da hedeflemektedir.
Bonus: MuKeDer – Mutlu Kediler Derneği
Kedi meraklıları tüm dünyada örgütlendiği gibi ülkemizde de kedi dernekleri hatta TCCF isimli bir kedi derneği federasyonu var. Bu federasyona bağlı olarak faaliyet gösteren MuKeDer aynı zamanda CFA ile de iş birliği içerisinde. 2018’de kurulan MuKeDer kediler için soyağacı oluşturmayı, cins standartlarının takip edilmesini, kültürel faaliyetler düzenleyerek kedi sevgisinin yaygınlaştırılmasını ve sokak kedileri için sosyal sorumluluk projeleri yürütmeyi hedefliyor. Umuyoruz ülkemizde kediler için güzel şeyler olmaya devam eder😊
Kedi derneklerinin tarihçesini, faaliyetlerini, amaçlarını ve hedeflerini özetlediğimiz içeriğimizin sonuna geldik. Kedilerimizin, yetiştiricilerin ve biz kedi severlerin haklarını korumaya çalışan kedilerin daha iyi şartlarda yaşamasını hedefleyen tüm kedi derneklerine teşekkür ederiz.
Siz bir kedi derneğine üye misiniz? En güvenilir bulduğunuz kuruluş hangisi? Bu sorulara cevap vermek ve kedi kuruluşları hakkında bildiklerinizi paylaşmak isterseniz hemen aşağıdaki yorumlar bölümüne gidebilir ve ailemize katkıda bulunabilirsiniz.
