Burmese Kedisi

“Kedi görünümlü köpek”, “ipek tüylü tuğla”, “bakır kedi”, “kutsal kedi” gibi pek çok yakıştırmayla anılan Burmese kedisi insancıl, sosyal, sevecen kişilik özelliklerinin yanı sıra güçlü, çevik ve atletik fiziksel özellikleriyle ve benzersiz tüylerinin muhteşem görüntüsüyle bir kedi severin neredeyse tüm isteklerine hitap edebilen sıra dışı bir arkadaş. Tibet’in tapınaklarında kutsal ve neredeyse tapılan bir yaşama sahipken bugün evlerimize kadar gelerek insanlara yapabileceği en büyük iyiliği yapmış. Kıymetini bilerek ona Tibet’teki hayatını aratmamak da bize düşüyor 😊

Burmese Kişiliği

Burmese kedi cinsi Siyam kökenli kedi cinslerinin hemen hepsinin sahip olduğu kişilik özelliklerine sahip olmasıyla bilinir. Kelimenin tam anlamıyla “evcil” kedilerdir. Pek çok kedi türünün hâlâ taşımakta olduğu vahşi özelliklerini evlerde, insanlarla yaşamaya o kadar iyi adapte etmişlerdir ki bu vahşi özellikleri neredeyse hiç göstermezler. Kişilik olarak köpeklere de benzetilen Burmese kedisi için kedi görünümlü köpek de denebilir.

Köpeklerle arasındaki benzerlik daha çok zekâları ve insanlarla kurdukları ilişkilerde ortaya çıkar. Zekâsı neredeyse köpeklerin yaptıkları gibi bulma-getirme, takip etme, tasmayla yürüme gibi konularda rahatça eğitilebilmelerini sağlarken insancıl ve sevecen mizaçları da kedilerde bazen eksikliği görülebilen sahibine şefkatli olma, sıcak davranma, düzene uyma gibi konularda kendisini gösterir. İnsanlara karşı her zaman yakın ve sevecen bir tutum sergileyen Burmese kedisi bazen bunaltıcı derecede yakın olabilir. Her adımınızı takip edebilir, yanınızdan ayrılmayabilir hatta yatağa bile sizinle girebilir. Bu derecede bir ilgi çoğu insanın hoşuna gitse de bazıları için rahatsız edici olabilir. Evcil hayvanınızla biraz mesafe istiyorsanız Burmese pek de size göre bir kedi cinsi değil.

Burmese, insanların arkadaşlığından ve ilgisinden hoşlanan hatta ilgiye ihtiyaç duyan bir cinstir. Evin içinde sahibini takip etmek, insan işlerine müdahil olmaya çalışmak, evdeki hareketliliği ve organizasyonu denetlemeye çalışmak gibi özellikleri yüksek enerjisinin bir kısmını insanlara ayırdığının göstergesidir. İnsanlar için yaptıklarının karşılığını bekleyecek kadar sosyal ilişkilere hâkim bir tavrı olan Burmese kedisi ilgisiz kalmaktan pek de hoşlanmaz. Bu yüzden eğer uzun süre evden ayrılıyor ve geride küçük Burmese dışında kimseyi bırakmıyorsanız başka bir kedi cinsiyle yaşamayı düşünebilirsiniz.

Burmese’nin ilgi ihtiyacını oyun oynama alışkanlıklarında da görmek mümkündür. Enerjik ve hareketli bir kedi olarak kendisini eğlendirmeyi bildiği kadar karşılıklı veya etkileşimli oyunlar oynamak da isteyecektir. Aktivite düzeyi yüksek oyunlar fazla enerjisini atması ve egzersiz ihtiyacını karşılaması için gerekliyken zekâ ve etkileşim odaklı oyunlar sahibiyle veya birlikte yaşadığı kimselerle daha iyi ilişkiler kurmasını ve insancıl yönünün gelişmesini sağlayacaktır.

Asya kökenli pek çok kedi cinsi gibi sosyal ilişkilerde rahat, eğlenceli mizacının yanında Burmese konuşkan da bir kedi cinsidir. Duygularını ifade etmekten veya ihtiyaçlarını söylemekten hiç çekinmeyecek ve kendine has ses tonuyla miyavlayacaktır. Oldukça fazla konuşmasına rağmen sesi yumuşaktır ve çok yüksek değildir. Çoğu insan için rahatsız edici olmayan bir sesle sohbet eder. Konuşkanlık Burmese’nin temel kişilik özelliklerinden biri olsa da yakın akrabası Siyam kadar konuşkan değildir.

Kişilik özellikleri bakımından dişiler ve erkekler biraz farklı olabilir. Erkek Burmese kedileri genellikle biraz daha sakin ve dengeli davranışlar sergiler. Her ikisi de insana yakın olmasına karşın insanla kurdukları ilişki biçimi farklıdır. Bir erkek Burmese sadece yanınızda bulunup merakla sizi izlemekten hoşlanırken dişi Burmese her şeyi yönetme ve her işe müdahil olma eğilimindedir. Dişi Burmese kedisi evinizin patroniçesi olmak için elinden geleni yapacaktır.

Çocuklar ve Yaşlılarla İletişimi

Burmese kedisinin sosyal, ilgi bekleyen, meraklı kişilik yapısı sadece yetişkin insanlarla değil yaşlılarla, çocuklarla ve diğer evcil hayvanlarla da mükemmel ilişkiler kurmasını sağlar. Özellikle uzun süre evde yalnız kalacaksa yanında bir arkadaş bulunması Burmese’nin sosyal ihtiyaçlarını karşılamak ve onu mutlu bir kedi olarak yaşatmak için harikadır.

Burmese çocuklarla sorunsuzca anlaşabilir. Çocuğun yaş grubu fark etmeksizin herhangi bir zarar verme eğilimi göstermez. Ancak yine de küçük çocuklarla kuracağı ilişkilerin yavruluk döneminde başlaması daha iyidir. Büyük çocuklarla ise harika bir ilişki kurabilir. Çocuğun bitmeyen enerjisi, ilgisi ve keşfetme isteği Burmese’nin kişilik özellikleriyle tam olarak örtüştüğü için birlikte çok iyi vakit geçirebilirler. Çocuğunuz hangi yaş grubundan olursa olsun kediniz yavruyken tanışırlarsa ilişkilerinde mükemmel uyumu yakalayabilirler. Ayrıca çocuğunuza, bir kediye nasıl davranılması gerektiği konusunda yeterince eğitim vermiş olmanız da ilişkilerindeki karşılıklı güven duygusunu geliştirecektir.

Çocuklarla olduğu gibi yaşlılarla da anlaşabilir. Ancak burada asıl iş yaşlılara düşmektedir. Kişilik özelliklerinde anlattığım gibi Burmese ilgiyi ve oyun oynamayı seven hareketli bir kedi cinsi. Bu özelliklere sahip evcil hayvanlar genelde yaşlı insanların hayal ettiği huzur ve sükûneti sağlamıyor. Bu yüzden bir Burmese, ona yetebilecek enerjisi olan ve onun hareketliliğine, konuşkanlığı tahammül edebilecek yaşlılar için mükemmel bir kedi cinsiyken emekli olup sessiz sakin bir yere yerleşmeyi hayal eden huzuruna düşkün yaşlılar için doğru seçenek olmayabilir.

Diğer Evcil Hayvanlarla İletişimi

Burmese kedisi aradığı ilgiyi ve dostluğu sadece insanlarda bulmak zorunda değildir. Tıpkı insanlarla olduğu gibi diğer evcil hayvanlarla da dostane ilişkiler kurup sosyal taleplerini tatmin edebilir. Ona ve otoritesine saygı duydukları sürece kedilerle ve kedilere zarar vermeyecek köpeklerle oldukça iyi anlaşabilir.

Burmese kedi ve köpek dışında başka evcil hayvanlarla da birlikte yaşayabilir ancak ona zarar vermesi muhtemel veya onun av olarak göreceği hayvanlar her iki evcil hayvanın da güvenliği için bir araya getirilmemelidir. Hangi hayvan olursa olsun iki farklı evcil hayvan ilk kez aynı ortamı paylaşacaksa mutlaka kontrollü ve tedbirli olunmalıdır. Tıpkı çocuklarda olduğu gibi evcil hayvanların birbiriyle kurdukları ilişkilerde erken tanışmanın rolü büyüktür. İki evcil hayvan mümkün olduğu kadar küçükken tanıştırıldıklarında sağlıklı ilişkiler kurma ihtimalleri o kadar yüksek olacaktır.

Burmese Tarihçesi

Bir kedinin tarihçesinde görülebilecek en macera dolu hikâye Burmese kedisininki olabilir. Güneydoğu Asya’daki Budist tapınaklarında yetiştirilen ve kutsal sayılan bir soydan gelen Burmese kedisi anavatanı olan bu bölgeden batılı kedi meraklıları tarafından Amerika Birleşik Devletleri’ne kadar gitmiş ve çeşitli yetiştirme programlarıyla bugünkü hâlini almıştır. Kökenleri 1930 yılında Joseph Thompson tarafından Amerika’ya getirilen Wong Mau isimli bir dişi kediye kadar uzanan Burmese kedi cinsinin ataları anavatanı Tibet’te “bakır kedi” olarak adlandırılmış ve çok özel renk dokularıyla Dr. Joseph Thompson’ın da ilgisini çekmiştir.

Burmese kedi cinsinin bağlı olduğu cins grubu Siyam grubudur. Burmese’nin soy ağacında Siyam kedisinin önemli bir yeri vardır. Siyam kedisi ise antik metinlerde ve resimlerde tasvir edilmiş ve neredeyse medeniyet tarihi kadar eski bir kedi cinsidir. İşte bu antik kedinin alt soyundaki bir cins Birmanya veya Myanmar olarak bilinen bölgedeki tapınaklarda kutsanan ve tanrının nesne olarak tezahürü olduğuna inanılan kedilerdir. Şimdi bu mistik hikâyeden daha somut tarihçesine geçip Burmese’nin tapınaklardan evlerimize nasıl geldiğine bakalım.

Dr. Joseph Thompson’ın Wong Mau’yu bulmasına dair iki farklı rivayet var. Bunlardan birine göre paragöz bir tapınak görevlisi tapınak kedilerinden birini Thompson’a satıyor. Daha iyimser bir hikâyeye göre ise bir yabancı tapınak kedilerine benzer bu kediyi Thompson’a hediye ediyor. Hangi rivayete inandığımız çok da önemli değil. Sonuçta Burmese’nin hikâyesi Amerika’ya taşınıyor. Thompson özel rengi ve yapısıyla bu kedinin soyunu devam ettirmek için bir yetiştirme programı başlatmak üzere çalışmalara koyuluyor.

Bu konuda genetik bilimci Dr. Clyde E. Keeler da dahil olmak üzere yetkin birçok kişiden destek alıyor. Nihayet Wong Mau’nun, Tai Mau isimli bir erkek Siyamla çiftleşmesinden doğan yavrular bugün bildiğimiz Burmese cinsinin bilinen ilk atalarını oluşturuyor. Aynı zamanda bu çiftleşme sonucunda ortaya çıkan genetik dizilim ve çapraz gen alışverişi sonucunda Wong Mau’nun zaten bir Siyam melezi olduğu anlaşılıyor. Burmese’nin yetiştirme programına katkıda bulunan Dr. Thompson, Virginia Cobb, Billie Gerst ve Dr. Clyde E. Keeler programın sonuçlarını 1943 yılında makale olarak yayınladılar.

Böylece Burmese kedi cinsi yetiştirme programlarında uygun Siyamlar ile çiftleştirilerek bugünkü görünümünü kazanıyor. Hatta zamanla Avrupa’ya taşınan Burmese kedisi orada daha farklı yetiştirme programlarına tabi tutularak daha farklı özellikler kazanıyor ve bugün European Burmese olarak anılıyor. Burmese kedi cinsi 1936 yılında Cat Fanciers Association (CFA) tarafından kabul edilmeye ve kaydedilmeye başladı ve 1940’ların başlarına gelindiğinde Asyalı görünümüyle Amerika’da oldukça dikkat ve ilgi çekmeye başladı. Burmese kedileri bugün sıra dışı görünümleri ve Asyalı kedilere özgü rahat kişilik özellikleriyle dünyanın her yerinde seviliyor ve yetiştirilmeye devam ediyor.

Burmese Fiziksel Özellikleri

Burmese kedisi doğulu kedilere özgü zarif ve görece ince kemik yapısından nasibini almıştır ancak kemik yapısı için ne çok ince ne de çok kalın denemez. Orta boyutlu olarak kategorize edilebilecek kaslı ve atletik vücudu dışardan göründüğüne göre oldukça ağır olan Burmese geniş göğüs yapısıyla gücünü fark ettirmektedir. Kısa, parlak tüyleri ve benzersiz renkleri Burmese kedisinin ayırt edici özelliklerindendir.

Yüz ve Kafa Yapısı

Burmese kedisinin ilk bakışta yakın akrabası Siyam’ı andıran kafası görece kalın ve sağlamca onu tutan boyun üzerinde konumlanmıştır. Biraz keskin bir hatla sivrice birleşen çenesinin en köşe noktası hafifçe yuvarlatılmıştır ve çenesi bazen içine küçük bir top yerleştirilmiş izlenimi verebilir. Sürekli gülümser gibi bir görünüm veren üst dudakları ortadaki ayrım noktasından kısa bir çizgiyle burnuna birleşmekte ve dudakların üzerindeki bıyık bölgesi hafif tombul bir görünümle yüzüne sevimlilik katmaktadır. Biraz öne çıkık burnu ve normal yükseklikteki elmacık kemikleri arasındaki kontrast yüzünü olduğundan daha ince gösterme eğiliminde olsa da geniş burun kemeri ve alın açıklığı bu farkı kapatarak önden bakıldığında yüzü, üçgen vücutlu bir vücut geliştirme sporcusunun silüeti şeklinde tasvir edilebilir.

Kulaklar

Ortadan büyüğe doğru değişken birbirinden belirgin bir biçimde ayrık kulakları tabanda oldukça geniştir ve yukarı doğru hafifçe incelir. En üst noktasında çok fazla daralmadan ve sivrilmeden yuvarlak bir hatla biten kulakların dış çizgisi iç çizgisinden daha uzundur. Kulakları dik ve açık bir görünüme sahip olan Burmese kulaklarının bu görüntüsü sayesinde dış dünyaya açık ve etrafında olan bitenden haberdar bir izlenim vermektedir.

Gözler

Burmese’nin burun kemeri ile birbirinden oldukça ayrılmış gözleri onun ayırt edici özelliklerinden birisidir. Gözleri tombul bir bademi andırır. Çoğu zaman yatay eksende dar bir açıyla eğimli bu gözler tıpkı insan gözü gibi neredeyse dümdüz konumlanmıştır. Rengi genelde altın sarısı ve bakır tonları arasında değişen bu gözler gösterişli bir parlaklığa sahiptir.

Vücut Yapısı

Kaslı, atletik ve göründüğünden daha ağır vücudu genelde düzgün, yuvarlak köşeli bir dikdörtgeni andırır. Detaylıca bakıldığında vücut kas kütlesi göğüste toplanıyormuş gibi bir görüntüsü vardır. Oldukça düzgün bir sırt çizgisi ve göğse doğru hafifçe eğimli karın boşluğuyla birlikte vücudun geri kalanına göre biraz geniş kalçası onun iyi bir atlayıcı ve tırmanıcı olduğunu göstermektedir.

Bacaklar ve Patiler

Vücuda orantılı bacakları hemen hemen vücut yüksekliği kadar bir uzunluğa sahiptir. Düzgün ve güçlü yapıdaki bacak kemikleri aşağı doğru zarifçe incelerek daha narin bir görünüm katsa da üst genel kalınlığı ve kas dokusuyla Burmese’nin ne kadar atletik ve çevik bir kedi olduğunu göstermeye yetmektedir.

Kuyruk

Düz görünümlü ve orta uzunluktaki kuyruğu genellikle kuyruk sokumundan itibaren başlangıçtaki normal kalınlığından çok da sapmadan hafifçe incelerek biter. Kuyruğunun ucu genelde küt bir yuvarlıkla kapanır. Kuyruk kimi zaman vücuttakinden daha koyu tüylerle kaplı olsa da genelde vücutla aynı renktedir. Bu biraz da renk – desen kombinasyonlarına bağlıdır.

Tüy Çeşitleri

Burmese kedilerinin parlak, şık ve dikkat çekici görünümlü tüyleri özellikle renk bağlamında farklılık gösterebilir. Bu farklılıkların sebebi yetiştirme programlarında çiftleştiği Siyam cinsi kedilerin genetik çeşitliliğidir. Burmese, farklı bir kedi cinsi olduğunu kanıtlayan özelliklerinden biri olan ve “sable” olarak adlandırılan benzersiz tüy renginin yanında birkaç farklı renk desen kombinasyonunu taşıyabilir. Şu anda CFA tarafından tanınan bu renk kombinasyonları sable (kahverengi tonları), şampanya – bej, açık kahverenginin bir al tonu olarak mat platin ve açık kahverengi tonlarında gri olarak sıralanabilir.

Ağırlığı ve Boyutları

Burmese kedi cinsinin ortalama vücut ağırlığı aralığı 3 – 6 kg’dir. Burmese erkekleri genelde dişilerden daha ağırdır. Burmese kedisinin ortalama boyu ise 25 – 30 cm arasındadır. Yine erkekler dişilerden 2 – 3 cm uzun olabilirler.

Burmese Bakımı

Burmese kedisi’nin bakımı uygulanması gereken özel diyet ve kedilerin temel gereksinimleri dışında oldukça kolay ve standarttır. Burmese’nin emek ve zaman anlamında fazla bir gideri olmamasına karşın yüksek proteinli beslenme ihtiyacı biraz daha zorlu bir kedi konumuna getirebilir.

Beslenme

Yoğun kas kütlesi, sıkı vücudu ve hareketli yapısıyla Burmese yüksek enerjiye ve vücut sağlığını korumak için yüksek proteine ihtiyaç duyar. Burmese’nin diyetinin en az %40’ı et kaynaklı proteinlerden oluşmalıdır. Bunun yanında sindirim zorlukları ve hastalıklarına karşın diyetinde kesinlikle patates gibi nişasta oranı yüksek besinler veya tahıllar yer almamalıdır. Burmese kuru mamayla beslenebilse de özellikle yaş mama veya evde hazırlayabileceğiniz et yemekleri tercih edilmelidir. Kuru mamanın diyetinde ana yemek değil ek besin olarak yer alması daha sağlıklı olacaktır. Yemek konusunda değişiklikten de çok hoşlanmayan Burmese sabit bir menüyü ve programı takip etmekten hoşlanacaktır. Diyetinde değişiklik yapılacaksa aniden değil kademeli ve yavaş bir şekilde yapılması Burmese’nin sindirim sağlığı için önemlidir.

Temizlik

Burmese kısa tüylü bir kedi olduğundan temizlik konusunda biraz daha sorunsuzdur. Az – orta tüy dökmesi ve kısa tüylü olması tarama sıklığının azalması anlamına gelmektedir. Haftada veya 10 günde bir yapılabilecek tarama işlemiyle Burmese’nin benzersiz tüylerinin daha güzel ve sağlıklı görünmesini sağladığınız gibi kedinizin çok fazla tüy yutmasının da önüne geçmiş olursunuz.

Tarama haricinde Burmese kedisinin temizlik gereksinimleri hemen hemen herhangi bir kedi cinsinin gereksinimleri gibidir. Bakteriyel enfeksiyonlara bağlı diş, ağız hastalıkları ile bazı iç hastalıkları önlemek için mümkün olduğu kadar sık ağız bakımı yapılmalıdır. Ağız bakımının en sağlıklı şekli kediler için özel üretilmiş ağız bakım ürünleriyle her gün yapılan temizliktir. Öte yandan beden temizliğine düşkün olan kediler her ne kadar kendilerini temizleseler de göz çevresi, kulak içi gibi ulaşamadıkları alanlar hem bu ulaşamama durumu hem de iç salgıların dışarı atıldığı noktalar olmasıyla enfeksiyona açık bölgelerdir. Bu bölgeler düzenli olarak kontrol edilmeli ve gerektiğinde nemli bir bez kullanılarak temizlenmelidir.

Burmese Sağlık Durumu

Burmese kedileri aslında oldukça sağlıklı ve dayanıklı kediler olmakla birlikte genetik olarak bazı sağlık problemlerinden etkilenebilirler. Aynı zamanda tıpkı insanlar gibi kedileri etkileyen çok çeşitli sağlık sorunları ve hastalıklar her kedide olduğu gibi Burmese kedisinde de görülebilir. Bu hastalıklara karşı tedbirli olmak ve kedinin veteriner kontrollerini aksatmamak gerekmektedir.

Sağlık Sorunları

Burmese kedisi sağlıklı ve dayanıklı yapısına rağmen pek çok genetik hastalıktan etkilenebilmektedir. Aşağıda sıralanan hastalıkların sayısının çokluğu Burmese’nin sağlık durumu konusunda iç karartıcı görünse de bu kadar hastalığın listelenmesinin sebebi cinsin 1930’lardan beri bilinen ve takip edilen bir cins olmasıdır. Yani Burmese’nin sağlık durumu konusunda fazlasıyla veri bulunduğu için cinsi etkileyen hastalıklar iyi bilinmekte ve bu yüzden hastalık riski fazlaymış gibi görünmektedir. Burmese’yi etkilemesi muhtemel hastalıkların bazıları şunlardır:

• Hipokalemik polimiyopati, kandaki düşük potasyuma bağlı olarak görülen ve kas zayıflamasına sebep olan hastalık.
• Orofasiyal ağrı sendromu, bazı Burmese soy hatlarında görülen alışılmadık bir hastalıktır ve baş deformasyonuna sebep olabilir.
• Pika sendromu, beslenme alışkanlığıyla alakalı bir bozukluk olup yenmemesi gereken nesneleri yeme gibi sorunlara sebep olur.
• Gangliosidosis, belirli yağların düzgün bir biçimde metabolize edilememesinden kaynaklanan ve sinir hücrelerinde yağ birikimiyle nörolojik sorunlara yol açan bir hastalıktır.
• Düz göğüslülük, kedilerde yavruluktan itibaren farklı düzeylerde görülen bu hastalık çeşitli beslenme, sindirim veya solunum sorunlarına yol açabilir. Yavruluk dönemini atlatabilen kedilerde genellikle iyileşme görülür.

Yaşam Süresi

Burmese kedisinin ortalama ömrü 14 yıl olmakla birlikte yaşam süreleri 10 – 18 yıl arasında değişebilir.

Hem fiziksel güzelliğiyle hem de uyumlu karakteriyle Burmese kedisi ve onun bakımı, sağlığı gibi konularda bildiklerimizi miyavliyo.com takipçileri için derledik. Kediler hakkındaki bilginin aşılamaz bir okyanus kadar geniş olduğunu biliyoruz. Ama bizim de elimizde paylaşmak gibi büyük bir güç var. Burmese kedisi hakkında bildiklerinizi veya deneyimlediklerinizi yorumlara yazarak kedi severlerin kedilerini daha iyi anlamasını sağlayabilir ve bir kedi dostumuzun hayatına dokunabilirsiniz.