Atların dostu olarak bilinen Dalmaçyalı Köpekler herkesle çok iyi anlaşabilirler. Haklarında kesin bilgiler olmasa da gezgin köpekler oldukları bilinir.
Dalmaçyalılar hakkındaki bilgiler hep iddia üzerine kuruludur. Üzerlerindeki beneklerden dolayı eski çağlardan geldiklerine dair iddialar da bulunmaktadır. Diğer iddialara göre sürekli Roman insanlarla belirli bölgelerde bulundukları için ”Çingene Köpek” olarak da bilinirler. Nerede meydana geldikleri veya ilk olarak nerede görüldüklerine dair kesin bilgi olmamakla beraber tarihleri de bilinmiyor.
Atalarının birisinin Danua olduklarına dair varsayımlar bulunmaktadır. Tıpkı atalarının belirsiz oldukları gibi Dalmaçyalıların orijinalliği hakkında da bilgi yoktur. Yani hangi alanlarda kullanıldıkları, neler yaptıkları ya da ne gibi işlerde daha yetenekli oldukları meçhuldür. AKC (American Kennel Club) tarafından Dalmaçyalılar; sirk, gözetleme, çoban, bekçi, avcı, korumacı, yük, çoban ve savaş köpekleri olarak kullanılmışlardır.
Sürekli farklı yerlerde oldukları için herhangi bir konuda yetenekleri olmamıştır ve gelişememişlerdir. Roman insanlarıyla beraber sürekli karavanla seyahat ettikleri için dünyanın her köşesini gezmişlerdir. Haklarında pek bilgi olmasa da en azından gezgin ve her yeri bilen köpekler olduklarını bilinmektedir. Dalmaçyalılar İngiltere’ye gittiklerinde hayvanlara liderlik etmeleri için kullanılmışlardır.
Özellikle atlara öncülük yapıyorlardı ve onlar dinlenirken, zarar vermek isteyen hayvanlardan koruyorlardı. Atların kullanma sıklığı yavaş yavaş azaldı ve otomobiller piyasaya sürülünce Dalmaçyalıların popülerlikleri azalmaya başladı. Görünüşlerinin farklılıklarından dolayı İngiliz olan soylu kişiler evlerine alıp aksesuar niyetine kullanıyorlardı.
Daha sonra Amerika’ya gittiklerinde itfaiye atlarıyla görevlere gittiler. İtfaiyecilerle beraber alevlerin arasına girerek insanları kurtarmaya çalıştılar. İnsanlar tarafından ”ateş köpekleri” olarak tanındılar ve yine popüler oldular. 1890 yıllarında AKC tarafından resmen tanınarak ”Dalmatian” olarak kabul edildiler. ”101 Dalmaçyalı” filminde rol almalarıyla beraber daha da ünlenmişler ve popülerlik kazanmışlardır.
Kötü niyetli köpek yetiştiricileri fazladan para kazanmaları için bu popülerliği göz önüne alarak Dalmaçyalı üretmeye başladılar. Sadece para uğruna düzgün yetiştirilmedikleri için hem psikolojik hem de fiziksel sağlıkları bozulmuştur. Bu üzücü olaylardan dolayı ün kazanma konusunda hep iniş ve çıkışlar yaşamışlardır. Günümüzde ise herkes tarafından bilinen bir köpek cinsi oldukları için sahiplenen insan sayısı oldukça fazladır.
Dalmaçyalı Köpek Özellikleri
Siyah beyaz benekleriyle tıpkı puantiye desenleri gibi ortalıklarda gezerler. Çok sıcakkanlı köpekler oldukları için sürekli ağızları açıktır ve sanki hep gülümsüyormuş gibi yüz ifadeleri vardır. Tarihleri hakkında pek kesin bilgiler olmasa da karakter ve fiziksel özellikleri tam tekmil bilinmektedir. Tatlı mı tatlı Dalmaçyalıları şöyle anlatabiliriz;
- Kökeni: Hırvatistan
- Ortalama Boyutları: 49-61 cm
- Ortalama Ağırlıkları: 19-28 kg
- Renkler: Siyah-Beyaz
- Diğer Adı: Benekli Köpek, Dalmatian
Karakter Özellikleri
Tam anlamıyla sevgi pıtırcığı köpeklerdir. Aile fertlerini çok severler ve onlara düşkün oldukları için hiç yanlarından ayrılmak istemezler. Hassas yapılarından dolayı yalnız kalmayı sevmezler, eğer ailesinden birkaç saat uzak kalsalar bile terk edildiklerini düşünebilirler. Her gece ailesiyle beraber uyuyup, sabahları da aile fertlerini en yüksek enerjileriyle karşılamak isterler.
Çok iyi hafızaları vardır, bir kere gördükleri hayvanları ve insanları asla unutmazlar. Yabancılara karşı iyi tutum sergilerler ama bazı Dalmayaçlı köpekler çekingen davrandıkları için hırçınlaşabilirler. Özellikle erkek köpeklerle pek anlaşamazlar ve karşı karşıya geldiklerinde uzun süre suratlarına bakarak hoşlanmadıklarını belli ederler. Eski zamanlarda atlarla anlaştıkları için hayvanlar aleminden en çok atları severler.
Çok zeki oldukları için çeşitli alanlarda görev alabilirler. Aslında nerede kullanıldıkları ve nasıl eğitim verildikleri önemlidir. Hassas karakterleri oldukları için zorlanmamalı veya üstlerine gidilmemelidir. Mesela bekçi köpeği olarak yetiştirilecekse eğitimler tamamen onun üzerine olmalıdır. Bahçeli evde yaşıyorlarsa, kötü niyetli insanların eve yaklaşmalarına izin verilmeyecek kadar yüzeysel dersler verilmesi yeterli olacaktır.
Fiziksel Özellikleri
Orta boyutlu, sağlam ve dayanıklı köpeklerdir. Boyutları 49-61 cm, ağırlıkları ise 19-28 kg kadardır. Kafa yapıları geniş ve uzundur. Kafalarının üst kısmı düz, boyunları uzun ve çene bölgeleri belirgindir. Burunları genellikle sahip oldukları beneklerin rengine göre değişkenlik gösterebilir. Genellikle siyah, kahverengi, mavimsi, gri veya koyu gri burun renklerine sahip olabilirler.
Diğer köpeklere göre kulakları yumuşaktır, sanki pamuk gibidir. Kulakları aşağı doğru darlaştıkça uçları daha yuvarlak olur. Kulaklarını genellikle iki yana doğru sarkık şekilde bırakırlar. Orta büyüklükte, yuvarlak, gözleri vardır ve oldukça derin bakışlara sahiptirler. Çoğunlukla siyah, kahverengi ve mavimsi karışımı göz renkleri olduğu görülür.
Dalmaçyalılar tek katmanlı, kısa, ince ve ipeksi tüylere sahiptirler. Kendilerine özel olarak çok yumuşak tüyleri vardır ve dokunulduğunda sanki çok pahalı kumaşa temas ediliyormuş gibi hissettirir. Kürklerinin üzerlerinde sadece siyah ve beyaz renkte benekler vardır. Eğer bir Dalmaçyalının tüylerinde ne kadar benek varsa, o kadar değerli oldukları anlamına gelir.
Dalmaçyalı Köpek Bakımı
Çok temiz köpekler oldukları için hiç koku sorunları olmaz. Dalmaçya Köpekleri kısa tüylere sahiptirler ve haftada 1-2 defa uygun köpek tarağıyla fırçalanıp, ölü tüylerin hepsi toplanmalıdır. Mevsimsel olarak orta veya yoğun tüy dökülmeleri yaşanabilir. Bunu önlemek için gün aşırı taranabilir/fırçalanabilir, beslenmelerine ve kullanılan mama içeriklerine ekstra dikkat edilmelidir.
Sıklıkla banyo yapmalarına gerek yoktur, çok kirlendikleri zaman köpek şampuanı kullanarak banyo yaptırılabilir. Banyo yapılmayacaksa, tarandıklarından sonra nemli bezle silinerek hem tüy hem de vücut bakımları aynı anda yapılabilir. Tırnak, göz, kulak, ağız-diş sağlıkları için mutlaka uygun solüsyonlarla düzenli bakımları yapılmalıdır.
Dalmaçyalı Köpek Sağlık Durumu
Dalmaçyalı sahiplenmek için çok iyi ve güvenli bir köpek yetiştiricisinden alınmalıdır. Dalmaçyalı Köpeklerin genetik sağlık sorunlarından birisi her iki kulaklarında görülen sağırlıktır. Alanında doğrucu ve uzman bir köpek yetiştiricisiyse, önce anne-babasını sonra da yavrular meydana geldikleri zaman mutlaka işitme testinden geçirmiş olmalıdır.
Tek kulağı işiten Dalmaçyalılar hayatlarını bir şekilde ilerletebilirler ama her iki kulağı da duymayanlar ise diğerlerinden daha fazla özen ve bakım isteyecektir. Böbrek taşı ve böbrek hastalıklarına da yatkınlardır. Dolayısıyla herhangi bir belirti görmeden veterinere gidildiğinde ayrıntılı muayeneden geçip, düzenli aşıları yapıldığında herhangi sorun olmayacaktır.
Dalmaçyalı Köpek Egzersizi
Sağlıklı gelişmeleri için mutlaka düzenli egzersize ihtiyaçları vardır. Dalmaçyalıların tek başlarına egzersiz yapmaları beklenemez, çünkü sahiplerine fazlasıyla düşkün oldukları için mutlaka aile fertlerinden biriyle egzersizlerini tamamlamaları gerek. Egzersiz ihtiyaçları karşılanmazsa yaramazlık yapabilirler veya birtakım davranış değişiklikleri görülebilir.
Sahipleriyle beraber 1-1.5 km tempolu yürüyüşler, bisikletle gezme, koşu ve 1 saat kadar aktiviteler yapılması yeterli olacaktır. Dalmaçyalılar oyun oynamaya bayıldıkları için sürekli farklı oyun çeşitleri bulmak gerekir. Saklambaç, top, nesne getirme, tut-yakala, kovalama, saklama-bulma vb. gibi oyunlar oynatılırsa çok mutlu olacaklardır.
Dalmaçyalı Köpek Eğitilebilir mi?
Sahiplerine sadık oldukları için gereken eğitimlerin verilmesi kolay sayılır. Yavruluk dönemlerinde temel komutlar (gel, git, otur, kalk, evet, hayır, yakala, getir vb.) öğretilmelidir. Yabancı insanlarla ve hayvanlarla iyi anlaşırlar ama daha güzel ve etkili iletişim kurabilmeleri için sosyalleştirilmeleri gerekir. Dikkatli köpeklerdir, bir kere gösterilen veya söylenilen bir şeyi hemen öğrenebilirler.
Tek amaçları sahiplerini mutlu etmek olduğundan bir dediklerini iki etmeden verilen görevi yerine getirmeye çalışırlar. Kırılgan yapıya sahiptirler, dolayısıyla övgü dolu ve motive edici sözler söyleyerek eğitimler devam etmelidir. Özellikle sağır bir Dalmaçyalı köpeğiniz varsa eğitimleri bir hayli zorlaşabilir. Bunun için uzman bir köpek yetiştiricisinden veya veterinerden yardım alarak onlara uygun bir eğitim yapılabilir.
